Япон улсын ЗГ-аас тэтгэлэгт оюутан элсүүлэх журам

2011 онд Япон Улсад суралцах Япон Улсын Засгийн газрын тэтгэлэгт оюутан дараах байдлаар элсүүлнэ.

1. Элсэлт авах ангилал, тавих болзол зэрэг:

Их сургуулийн үндсэн оюутан, Техникийн коллеж, Мэргэжлийн сургууль, Судлаач оюутан

Бүртгэл болон тавигдах шаардлагийн талаарх мэдээллийг энд дарж үзнэ үү.

2. Бүртгэл:

5 дугаар сарын 17-ноос (Даваа) 21-ний (Баасан) өдрүүдэд 13:00 – 17:00 цагийн хооронд Монгол-Японы төвд бүртгэнэ. Бүртгүүлэхдээ дараах бичиг баримттай ирнэ. Үүнд:

1. Их сургуулийн үндсэн оюутан, Техникийн коллеж, Мэргэжлийн сургууль
a) Сургуулийн тодорхойлолт (Суралцаж байгааг баталсан)
b) Их дээд сургуульд суралцсан бүх хугацааны сурлагын дүнгийн жагсаалт,
энэ жил 11 жилийн сургалттай ЕБС* төгсөж байгаа сурагчид сүүлийн 3
жилийн дүнгийн жагсаалт (Голч дүн эсвэл голч оноог тодорхойлон бичсэн
байх шаардлагатай.)
c) Иргэний үнэмлэх
d) Сурлагын дэвтэр
e) 6 сарын дотор авхуулсан 4х3 хэмжээтэй ижил цээж зураг – 2 ш
* Дээрх Их сургуулийн үндсэн оюутан, Техникийн коллеж, Мэргэжлийн сургуулийн
оюутны хөтөлбөрт анги алагссан (боловсролын систем 11 жилийн сургалттай
болсноор нийтээрээ анги алгассан жил үүнд хамаарахгүй) ЕБС-ийн 11 дүгээр
ангийн төгсөгч хамрагдах боломжгүй.

2. Судлаач оюутан
a) Ажлын эсвэл сургуулийн тодорхойлолт
b) Диплом, дипломын хавсралтын эх хувь
c) Иргэний үнэмлэх
d) Нийгмийн даатгалын дэвтэр
e) 6 сарын дотор авхуулсан 4х3 хэмжээтэй ижил цээж зураг – 2ш

* Бичиг баримт дутуу бол бүртгэхгүй.
* Өмнөх жилүүдийн байдлаас үзэхэд, бүртгэлийн хамгийн сүүлийн өдөр дутуу
бүрдсэн бичиг баримттай ирснээс болж бүртгэх боломжгүйд хүрэх тохиолдол олон
гарч байсан тул доор дурдсан Японд суралцах тухай зөвлөгөө өгөх булангаас
лавлахын хамт бичиг баримтаа бүртгэлийн өдрөөс өмнө урьдчилан бэлтгэж,
бүртгэлийн эхний өдрүүдэд ирнэ үү.

3. Японд суралцах тухай зөвлөгөө өгөх булан:

5 дугаар сарын 17, 18-ны өдөр 13:00 – 17:00 цагийн хооронд Япон Улсад суралцах талаар зөвлөгөө өгөх булан Монгол-Японы төв дээр ажиллаж, Япон Улсын тэтгэлэгт оюутан элсүүлэх дэлгэрэнгүй журам (уг бичгийн хавсралт болон тус ЭСЯ-ны веб хуудастай ижил) – ыг тараахын хамт дээрх хөтөлбөрийн дагуу Япон Улсад суралцах талаар асуултанд хариулна.

4. Бичгийн шалгалт:

- 6 дугаар сарын 6-ны өдөр (Ням): Их сургуулийн үндсэн оюутан (Бичгийн нэгдүгээр шалгалт), Техникийн коллеж, Мэргэжлийн сургууль;

- 6 дугаар сарын 27-ны өдөр (Ням): Их сургуулийн үндсэн оюутан (Бичгийн хоёрдугаар шалгалт: Бичгийн нэгдүгээр шалгалтанд тэнцсэн хүмүүс), Судлаач оюутан;

(Анхлан 6 дугаар сарын 13-ны өдөр явуулахаар төлөвлөж байсан боловч Элсэлтийн ерөнхий шалгалттай давхацсан тул өөрчилсөн болно).


Шалгалтын талаар утас, имэйл болон бусад хэлбэрээр ирсэн ямар нэгэн асуултад хариу тайлбар хийхгүй.




ЯПОН УЛСААС МОНГОЛ УЛСАД СУУГАА ЭЛЧИН САЙДЫН ЯАМ

BACHELOR SCHOLARSHIP

А. Танилцуулга
Бакалаврын зэрэг авах тэтгэлэгт хөтөлбөр нь IDEA байгууллагад хандсанаар Америкийн их дээд сургуулиудад тэтгэлгээр сурах боломжийг дундаж сурлагатай оюутнуудад олгоход чиглэгдсэн юм. Уг байгууллага нь хөтөлбөрт оролцогчийн сонирхол болон ирээдүйн төлөвлөгөөнөөс хамааран оюутанд доод тал нь 7 сургуулийн тэтгэлэг санал болгоно. Үүнээс та нэгийг нь сонгон суралцана. Олгогдсон тэтгэлэг нь оюутныг бакалаврын зэрэг авах хүртэл үйлчилнэ. Тухайлбал:span class="fullpost">А . Эхний 2 тэтгэлгийн санал: Оюутны зүгээс нэг хичээлийн жилд байр, хоол, сургалтын төлбөр бүгд нийлээд 5500$ - 9000$- ийг төлөөд бусад зардлыг тэтгэлэг олгогч IDEA байгууллага хариуцах нөхцөл бүхий хоёр төрлийн багц тэтгэлгийг санал болгодог. Эхний 2 санал нь танд хамгийн хямд сурах болмжийг өгдөг.

Б . Дараачийн 5 санал: Оюутны зүгээс нэг хичээлийн жилд байр, хоол, сургалтын төлбөртөө нийт зардлын 50% -иас доошгүй хувийг төлөх боломжтой бол тэтгэлэг олгогчдоос 5 сургуулийн тэтгэлэг санал болгодог. Магадгүй танаас гарах зардал тэтгэлгийн хэмжээ хоёр тэнцүү дүнгээр ч ирж болно. Нэр хүндтэй том сургуульд тал үнээр нь сурах ч боломж гардаг. Энэ 5 санал бол үнийн дүн янз бүр, заавал танаас гарах бүх зардал 9000$-т багтах албагүй. Та бусад оюутнуудын авсан загвар тэтгэлгүүдийг оффис дээр ирж үзээрэй.

Та дээрхи 7 сургуулиас нэгийг нь л сонгож тэр сургуульдаа явах учиртай.

Тэтгэлэг авахын холбогдолтой тал нь:
АНУ-ын жирийн нэг их сургуульд суралцахад жилд танаас амьдрах зардалд 7000$-10000$ мөн үүн дээр сургалтын төлбөрт дунджаар 15000$ буюу нийт 22000$ ба түүнээс дээш доллар шаардлагатай байхад та жилд ердөө 8000$ -ийг байр хоол сургалтдаа төлнө гэдэг бол маш том хэмнэлт юм. Бид ийм тэтгэлэгт хамрагдах болсон нь том боломж мөн хэмнэлт билээ.
Энэ хөтөлбөр нь оролцогчдыг санхүүгийн эрсдэлд оруулахгүй байх бодлого баримталдаг ба IDEA байгууллага нь нэг ч тэтгэлэг танд олдоогүй эсвэл сургуулиуд тэтгэлэг санал болгоогүй тохиолдолд төлсөн төлбөрийг бүгдийг буцаан олгоно. Иймд тэтгэлэгт хандах нь танд огт эрсдэлгүй юм.
АНУ-д сурахыг хүн бүр нэг бол мөнгө ихтэй бол эсвэл ТОЕФЛ-ын өндөр оноотой бол нээлттэй болно гэж ойлгодог гэтэл жирийн сурлагатай, дундаж орлоготой айлын хүүхэд бидний хувьд маш том боломж боллоо. Та ТОЕФЛ-ын 61 оноо хараахан авч чадаагүй байгаа бол хэлний бэлтгэлд төлбөрийг нь төлж сураад, харин ТОЕФЛ-ын 61 оноо авсныхаа дараа үндсэн ангидаа тэтгэлгээ аваад сурч болно. ТОЕФЛ-ын өндөр оноогүй гэж бүү шантар!
Тэтгэлгээ аваад сургуульдаа очиход IDEA-ийн тэтгэлгээр ирсэн гэхэд маш нэр хүндтэй байдаг ба энэ тэтгэлгээр ихэвчлэн Франц, Герман ба Японы оюутнууд очдог нь тус улсуудад амьдрах зардлаас нь тэтгэдгээр ирэх нь маш хямд тусдагтай нь холбоотой гэнэ. Тэгэхээр бид зөвхөн хямд үнээр сурах гээд л тэтгэлэг хайдаг юм биш байх нь. Сонирхуулахад жирийн нэгэн франц оюутан ярихдаа “АНУ-д сурч ирсэнээрээ миний ирээдүйн карьер хийх ба сайн ажил олоход минь 1-рт тэтгэлгээр сурсан, 2-рт англи хэлийг чөлөөтэй эзэмшсэн гэсэн хоёр тодотгол нь миний амьдралыг өдий болтол дэмжиж явна” гэжээ.
Оюутан та жилд гарах 8000$-9000$ долларыг эхний жилүүдэд эцэг эхээсээ авсан байж болох ч хуулийн дагуу оюутны кампуст ажил хийж мөнгө олоод, өөрийн амьдрах энэ багахан зардлыг төлөөд явах боломж байна гэвэл итгэх үү. Хувийн зардлаараа Сан Франциско хотод тааруухан коллежид 15000$ төлөөд дээр нь үнэтэй хотод жилийн 10000$-оор байр хөлсөлж, хоол хүнсний мөнгөө цуглуулах гэж сургуулиасаа чөлөө аван байж, төгсөж чадахгүйд хүрээд байгаа нэгэн оюутан болохгүй байх боломж танд нээгдлээ.
Танд өөрийгээ сорих ажиллангаа сураад гадаад оюутнуудын адил залуу насаа өрсөлдөөн дунд, соёлт ертөнцөд өнгөрөөх, оюун ухааныхаа цар хүрээг тэлэх ойрхон харагдах хүрэхэд асар ойрхон байгаа гэрэлт ирээдүй байна.
Монгол оюутнууд гадаад хэлийг маш хурдан сурдаг тул та ЭСЯ-нд үзүүлэх хөрөнгийн баталгаандаа санаа зовохооргүй түвшинд байгаа бол эхлээд хэлний бэлтгэлээр яваарай. Бэлтгэлээ төгсөхөд чинь тэтгэлэг бэлэн гээд бодоход танд шамдах л үлдлээ!
Жич: Дээрхи зөвлөмжийг бидэнд бэлдэж, нээлттэй зөвлөгөө өгсөн, тэтгэлэг авахын давуу талын талаарх туршлагаасаа хуваалцсан оюутнууддаа баярлалаа.

Таны очих газар:
Калифорни, Коннектикат, Флорида, Жеоржиа, Илюнойс, Канзас, Кентаки, Мэйн, Миссури, Техас болон бусад мужуудын их дээд сургуулиуд байх болно.
Тэтгэлэг авах магадлал:

IDEA нь оюутанд тэтгэлэг олж өгөх үйлчилгээндээ 100% -ийн баталгаа өгдөг.
Хэзээ өргөдөл өгөх вэ:

Намрын семестэрт /8-р сард/ сурах бол өргөдөл өгөх сүүлийн хугацаа нь жил бүрийн 4-р сарын 19
Хаврын семестэрт /1-р сард/ сурах бол өргөдөл өгөх сүүлийн хугацаа нь жил бүрийн 11-р сарын 19

В. Тавигдах шаардлага
Ахлах сургуулийн төгсөх ангийн сурагч байхдаа өргөдөл өгч болно
Ахлах сургууль төгссөн байж болно
Их дээд сургуулийн оюутан
Их дээд сургуулиа төгссөн байж болно
IBT TOEFL-н 61-с дээш оноотой эсвэл хувийн зардлаараа бэлтгэлд суух боломжтой байх
ЭСЯ-ны шаардлагын дагуу хөрөнгийн баталгаа үзүүлэх боломжтой байх
Эх сурвалж http://www.internationaldoorway.mn/index.php?action=content&id=2span>

Scholarship to Korea

Энэ тэтгэлэгийн deadline тун дөхцөн болхоор сонирхож байгаа гарууд хурдлаарай. 2010-2011 ОНЫ ХИЧЭЭЛИЙН ЖИЛИЙН БҮГД НАЙРАМДАХ
СОЛОНГОС УЛСЫН ЗАСГИЙН ГАЗРЫН ТЭТГЭЛГЭЭР
ОЮУТАН СУРАЛЦУУЛНА.
1. Зорилго: Гадаадын оюутанд БНСУ-ын их, дээд сургуульд суралцах боломжийг олгосноор олон улсын боловсролын харилцан солилцоог хөхүүлэн дэмжих болон улс хоорондын найрамдалт харилцааг хөгжүүлэх зорилготой.
2. Сонгон шалгаруулах хүний тоо:3. Элсүүлэх салбар болон суралцах их сургууль: Чонжү Их Сургуулийн бакалавр болон магистрын сургуулиуд
4. Засгийн газрын тэтгэлгээр суралцах хугацаа:

• Бакалавр: Нийт 5 жил (Солонгос хэлний бэлтгэл+үндсэн анги 4 жил)
• Магистр: Нийт 3 жил (Солонгос хэлний бэлтгэл+үндсэн анги 2 жил)

5. Сургалтын явц:

5.1.Солонгос хэлний бэлтгэл: Чонжү их сургуулийн солонгос хэлний төвд нэг жилийн турш солонгос хэлний бэлтгэлд хамрагдсаны дараа бакалавр, магистрийн ангид элсэн орно. Жич: Их сургуулийн лекц, хичээлүүд ихэнх нь Солонгос хэл дээр учир Солонгос хэлний чадварыг эзэмшүүлэх шаардлагатай.

5.2.Доорхийн адил Солонгос хэлний түвшинтэй нэр дэвшигчид Солонгос хэлний түвшин тогтоох шалгалт өгөхгүй байж болно.

- TOPIK шалгалтын 5 эсвэл 6 түвшин
- Солонгос хэл, уран зохиолын мэргэжлээр 4 ба түүнээс дээш жил тухайн оронд сурсан бол
- TOPIK шалгалтын 4 түвшин ба Солонгос улсад бакалаврын 4 жилийн сургуульд сурсан бол
- TOPIK шалгалтын 4 түвшинтэй ба Солонгос улсын засгийн газрын байгууллага эсвэл Солонгос компанид 2-оос дээш жил ажилласан бол

6. Тавигдах шаардлага

• Өөрөө болон эцэг, эх тухайн улсын иргэн байх.
• Хэрэв Солонгосын давхар харъяалалтай иргэн байвал гадаадын иргэнд тооцохгүй.
• Солонгост удаан хугацаанд суралцахад боловм бүхий эрүүлс аруул байх.
• Жирэмсэн болон ямар нэг өвчний улмаас эмчилгээ хийлгэж бүхий хүнийг элсүүлэх боломжгүй.
• Төгсөж ирсний дараа хойр улсын найрамдалт харилцааг дээшлүүлэхэд хувь нэмрээ оруулж чадахуйц оюутан байна.
• Бакалавр: 2010 оны 3 сарын 1-ний байдлаар ахлах сургууль төгссөн, эсвэл төгсөх гэж байгаа, 2010 оны 3 сарын 1-ний байдлаар 25 наснаас доош настай байх.
• Магистр: 2010 оны 9 сарын 1-ний байдлаар бакалаврын зэрэгтэй эсвэл зэрэг авах гэж байгаа, 2010 оны 9 сарын 1-ний байдлаар 35 наснаас доош настай байх.
• Сүүлд төгссөн сургуулийн голч дүн 85 хувиас дээшо байх эсвэл нийт оюутны түвшний эхний 5 хувьд багтсан байх.
• Англи болон солонгос хэлний өндөр түвшний мэдлэгтэй бол шалгуурт өндөр хувь эзэлнэ.

7. Тэтгэлэг олгох

7.1.Олгох хугацаа:

- Солонгос хэлний бэлтгэл 1 жилийн болон бакалаврын үндсэн ангийн 4 жил
- Солонгос хэлний бэлтгэл 1 жилийн болон магистрийн үндсэн ангийн 2 жил

7.2.Агуулга:

- Онгоцны зардал: Хоёр орны хооронд зорчих энгийн ангиллын онгоцны тийз
- Амьжиргааны тэтгэлэг: 900,000 вон (сар бүр)
- Судалгааны зардал: Хүмүүнлиг-нийгмийн салбар-210,000 вон
Байгаль-техникийн салбар-240,000 вон
- Суурьших зардал: 200,000 вон (нэг удаа)
- Хэлний бэлтгэл: Нэг жилийн бүтэн төлбөр
- Сургалтын зардал: Элсэлтийн болон сургалтын зардлаас 100 хувь чөлөөлөх
- Дипломын ажлыг хэлвлэх зардал: 500,000-800,000 вон хүртэлх бодит зардал (нэг удаа)
- Эрүүл мэндийн даатгал: 15,000 вон (сар)

8. Сонгон шалгаруулалт

- Анкет бүхий шаардлагатай бичиг баримтуудыг Чонжү Их Сургуульд явуулна.
-
Office of International Affairs, Cheongju University.
36 Naedok-dong, Sangdang-gu, Cheongju,
360-764, Republic of Korea
Tel : +81-43-229-8814/8815 Fax : +81-43-229-8944

- Чонжү их сургууль нэр дэвшигчдийн нэрсийг Олон Улсын боловсролыг дэмжих үндэсний хүрээлэнд санал болгон оруулна.
- Олон Улсын боловсролыг дэмжих үндэсний хүрээлэн эцсийн шалгаруулалтын хариуг гарган Чонжү Их Сургуульд мэдэгдэнэ.

9. Бүрдүүлэх бичиг баримт

9.1.Бичиг баримт хүлээн авах газар: Чонжү Их Сургууль
9.2.Бичиг баримт хүлээн авч дуусах хугацаа:

-Бакалавр: 2009 оны 11 сарын 20;
-Магистр: 2010 оны 3 сарын 20.

9.3.Бүрдүүлэх бичиг баримт

9.3.1.Анкет (Маягтын дагуу)
9.3.2.Зураг (4х5 см, өнгөт цээж зураг, эгц харсан, малгайгүй)-2 хувь
9.3.3.Амлалт бичиг (Маягтын дагуу)
9.3.4.Өөрийн тухай танилцуулга (Маягтын дагуу)
9.3.5.Сургалтын төлөвлөгөө (Маягтын дагуу)
9.3.6.Тодорхойлолт 2 хувь (Төгссөн сургуулийн багш эсвэл захирал, ажиллаж буй байгууллагын дарга)
9.3.7.Эрүүл мэндийн тодорхойлолт (Маягтын дагуу)
9.3.8.Сургуулийн диплом:
-Бакалавр: Дунд сургуулийн гэрчилгэний хуулбар 1 хувь;
-Магистр: бакалаврын дипломын хуулбар 1 хувь.
9.3.9.Дүнгийн жагсаалт:
-Бакалавр: Дунд сургуулийн гэрчилгэний дүн 1 хувь;
-Магистр: бакалаврын сургалтын 4 жилийн дүнгийн жагсаалт 1 хувь.
9.3.10.Эцэг, эх болон өөрийн тухайн улсын иргэнийг батлах бичиг баримтын хуулбар (гадаад паспорт)
9.3.11.Гэр бүлийн лавлагаа (төрсөн эцэг, эх, эхнэр, нөхөр гэх мэт батлах баримт бичиг)
9.3.12.Солонгосын байгууллага эсвэл компанид ажилладаг бол ажлын газрын тодорхойлолт (холбогдох хүнд хамааралтай)
9.3.13.TOPIK, TOEFL, TEPS, IELTS зэрэг шалгалтуудын сертификат (шалгалт өгсөн хүнд хамааралтай)
9.3.14.Эмчийн олгосон англи хэл дээрхи эрүүл мэндийн тодорхойлолт (зөвхөн эцсийн шалгаруулалтанд тэнцэж Олон Улсын Боловсролыг дэмжих үндсэний хүрээлэнгээс шаардсан хүмүүст хамааралтай)

Анхаарах зүйл

1) Бүх бичиг баримтыг зарчмын хувьд эх хувиар нь өгөх ёстой бөгөөд солонгос болон англи хэлээр орчуулагдаагүй бол орчуулсан хувилбарыг нотариатаар баталгаажуулж хавсаргах
2) Чонжу их сургуульд болон Олон Улсын Боловсролын дэмжих үндэсний хүрээлэнд өгсөн бичиг баримт зэргийг буцаахгүй
3) Бичиг баримтны агуулга тодорхой бус эсвэл материал дутуу байх тохиолдолд тус сонгон шалгаруулалтаас хасагдах ба тэнцсэн хойноо ч тэтгэлгээр суралцах боломжийг алдах магадлалтай
4) Хуулбараар нь өгөх тохиолдолд ЭСЯ-наас эх хувьтай нь хамт тулган шалгуулж өгнө.

10. Цаашдын хөтөлбөр

10.1.Олон Улсын боловсролыг дэмжих үндэсний хүрээлэнгээс бичиг баримт хүлээн авч дуусах хугацаа: -Бакалавр: 2009 оны 11 сарын 20; -Магистр: 2010 оны 3 сарын 20.

10.2.Олон Улсын боловсролыг дэмжих үндэсний хүрээлэнгийн шалгаруулалтын хугацаа: -Бакалавр: 2009 оны 12 сараас 2010 оны 1 сар хүртэл; -Магистр: 2010 оны 3 сараас 5 сар хүртэл.

10.3.БНСУ-д очих хугацаа: -Бакалавр: 2010 оны 2 сарын 25-28-ны хооронд; -Магистр: 2010 оны 8 сарын 27-30-ны хооронд;

10.4.Хэлний бэлтгэл эхлэх хугацаа: -Бакалавр: 2010 оны 3 сарын 02; -Магистр: 2010 оны 9 сарын 01;

10.5.Үндсэн сургалт эхлэх хугацаа: -Бакалавр: 2011 оны 3 сарын 02; -Магистр: 2011 оны 9 сарын 01;

Харанхуй хад

Энэ удаад Д.Нацагдоржийн зохиолыг орууллаа. Хэдэн жилийн өмнө уншаад бүр эргүүтэж байсийн одоо уншвал яадаг бол гээд л бас та нар уншаад үзээрэй хүмүүс л жигтэйхэн гүн ухааны зохиол юм байгаашт гээд л байдийн :PЗуны шөнө богино тул, өглөөний 8 цаг дор наран нэгэнт дээр гарчээ. Унтсан нойрноос арайхан сэрмэгц нэгэн янжуур гаргаж шившив. Чилсэн биеийг талбируулан түр зуур хэвтэхүйн завсар энэ өдрийн элдэв хэргийг бодох бөгөөд өдрийн тэмдэглэлийн дэвтрээ дэрэн доороосоо авч үзвээс, химчик харандаагаар бичсэн хэдэн үсэг бараг бүрэг үзэгдэх нь түүнийг шүлсээрээ норгон, улмаар сайтар ажиглаваас:Найман сарын гучны Ням гариг, Харанхуй хад Ина хэмээх хэдэн үсгийг тэмдэглэсэн байх нь утга ба учир нь тодорхой үгүй. Юун тухайбичсэн нь огт мартагдсан тул, дахин нэгэн удаа алгуурхнаар уншиж эцсийн үсэг дээр хүрвээс, Ина хэмээх миний хуучин амраг охинынэр, цахилгаан адил хоромхон зуур миний тархины дотор гэрэлтсэн бөгөөд мөнхүү охиныг хэдийнээ хайлаас модны сүүдэр дор тэврэн үнсэж агсан нэгэн цаг гэнэт санагдан, сормуусны сүүдэр дор даруй сэтгэл хөдөлж, улмаардор үзэгдэхүй дор даруй сэтгэл хөдөлж, улмаар эрт ба эдүгээ, хол ба ойрыг улируулан бодох тусам ийн тийн уяран мэлмэрч, зүүд мэт зэрэглэсээр агшин зуур үүрэглэсэн нь татаж бүхүй тамхины үнс хэнхдэг дээр минь унахуй дор, гэдрэг цочин сэрэхүй лүгээ уг тэмдэглэлийн утга учир юун болохыг эргэцүүлэв. Үүнд юуны урьд мөнхүү бичсэн хүний нэр дээрээс эхлэн бодвоос Ина хэмээгч нэгэн залуу цэвэрхэн охин бөгөөд 7 жилийн урьд би түүн лүгээ хязгаар үгүй янаглан ханилсан боловч, дараагаар хоёр бие уул далайн тэртээ энэтээ дор завсарлагдан, сэтгэл зүрх ташаалагдсан бүлгээ. Хожим хайртай Ина хааш одсоныг мэдэх үгүй, хэдийгээр эрэн сурвалжилсан боловч эс олоод элмэрэн гайхсаар агсан нь гэтэл энэ өглөө санамсар үгүй, өдрийн тэмдэглэлийг үзэхүй дор үл мэдэгдэх утга бүхий хэдэн үсгийн дор түүний нэр байхыг үзээд, зүрхний дотор зул ноцов.Эргэцүүлэн санаваас, эдгээр хэдэн үсэг нь түүний бие надаас салахуй дор миний дэвтэр дээр тэмдэглэж өгсөн сануулга лав мөн хэмээн сая мэдэвч, юу хэмээсэн нь утга басхүү далд болой.Мөнөө ухамсар авч бодвоос Ина болвоос энгийн хүн бус бөгөөд эрдэмтэн охин манлай мөний тул энэхүү бичсэн нь лав учиртай биз ээ. Үүний учрыг олвоос, Инаг олох нь магад хэмээн сэтгэгдмэгц нэгэн аяга цай авчруулан уугаад, мөнхүү хэвтээ хэвээр уг тэмдэглэлийн утгыг шинжлэн боловсруулж эхлэв.Энэ үе манай тогооч их л сүрхий царай гаргаж надаас асууна.
Ай данжаад яасан. Бие өвдсөн
Үгүй зүгээр
Ай би айж байна биш үү. Царай муу байна.
Дараа нь би буруу харан хэвтэн хөнжлөө толгой дээгүүрээ нөмрөөд чинагш бодов. Манай тогооч "Ай" хэмээгээд гарч одов.Нэгэн цаг орчим зүйл зүйлээр эргэцүүлсний хойно нэгэн сэдэв олсон бөгөөд юун хэмээвээс 8 сарын 30-ны бямба гариг хэмээсэн нь болзоо тавьсан өдөр болмой. Харанхуй хад хэмээсэн нь тийм газар уулзах хэмээсэн юм байна хэмээн сэтгэсэн бөгөөд бас дахин нэг удаа шалган бодвоос, ер түүнээс зайлах үгүй агаад хуанлийг авч үзвэл 8 сарын 30-ны Бямба гариг нь яг энэ өдөр болсон тул даруй яаравчлан босмогц ”Морийг барьж эмээллэтүгэй” хэмээн тогооч дор хэлэвээс түүний бие өмнөөс их нүд гаргаж, "Яасан данжаад" хэмээн амандаа шивэгнэсээр гарч одоод “Ай эмээллэсэн биш үү” хэмээн гадна хашхирч байна. Миний бие даруй дор ташуурыг аван, шаламгайлан моринд мордсон боловч, аль зүг дор одох ба Харанхуй хад хэмээгч нь ямар ертөнц дор оршин байхыг огтхон ч мэдэх үгүй тул, дэмий л мориныхоо 2 чихийг ширтэн гайхаж хэдэн минут болов. Үүнд манай тогооч хажуунаас “Ай явах үгүй яасан? Юу мартсан? Хэмээн үглэж байна. Гэтэл миний морь удаан зогсохуй дор хөл нь чилсэн ба угаас омголон морь тул ийш тийш тэмүүлэн тогтож ядахуй дор жолоогоо султгаваас тэр баруун өмнө зүг алхуулав. Үүнд би нэгэн зэрэг бодоод морины хааш зүглэсэн тэр зүгт дор шууд явав. Түүнээс нэгэнт мэдвээс, хэд хэдэн арван газар дэв дэмий явчихсан байх агаад хүн амьтан үзэгдэхгүй цөл газар иржээ. Ам цангах нь хэмжээлшгүй бөгөөд сэтгэл уйтгарлахаас цаашгүй. Морин хэдийгээр их хөлөрсөн боловч, ядарсан байдал огт үгүй болохуяа салхийг сөрөн, хэнхдэгийг яран давхисаар хэд хэдэн ухааг давж, хужир ба бударгана элбэгтэй нэгэн цайдам газар хүрч очвоос, 4 зүг дор юу ч үзэгдэхгүй, харин тэртээгүүр бараан үүл хурж бороо орох янзтай.Угаас хот тосгоны газар өсч хүмүүжсэн тул зэрлэг уул газрын байдал төдий л тааламжгүй дэмий л гайхна. Намрын салхи сэржигнэн салхилахуй нь сэтгэлийн дотор гулин галин байдлыг төрүүлнэ. Амраг Инаг олж уулзана хэмээсэн нь харин зүүдлэн давхиж, хөндий тал дор төөрөх нь ч юм уу? Гэтэл унасан морины чих соотгонож, хамар нь хуухинахуй дор сэрхийтэл цочиж ийш тийш ажиглаваас тэртээ хажуу дор нэгэн амьтан явна.Юу ч болов очсугай хэмээн шууд давхин ойртвоос, үнэг буюу чоно буюу аль нь танигдахгүй нэгэн амьтан улам чинагш зугтана. Морийг ташуурдаж довтолгосоор гүйцэн очвоос, үнэг ч бус чоно ч бус харин нэг нохой явах бөгөөд өмнө хойгуур нэгэнт эргэлдэж, сүүлээ шарваад баруун зүг удирдан явахыг үзвээс, айлын ч нохой бололтой.Ангийн ч нохой байлтай тул лав нэгэн хүнтэй газар хүрэх биз хэмээн итгэж хойноос нь дагалдан шогшив.Чингээд цайдмаас холдон нэгэн ухааг давбаас, газрын байдал их л өөр болоод өвс ногоо сахлаг ургасан хангай газар тэртээ хойд тал дор өндөр уулс ханаран байхын наагуур, урт мөрөн урссан нь үзэгдэнэ.Нохойн явах нь алгуур болоод удал үгүй нэгэн толгой тойрмогц чинад нэгэн хар овоохой харагдав.Гадуур нь нэг ч мал үгүй, харин дэрс бут үргэлжилжээ. Нэгэн настай хүн гарч ирээд нохойгоо даллан дуудаж амой.Миний бие хагас өдөр явсан нь хэдэн сар аян хийсэн мэт болж, санаа галирсан тул айл гэрийг үзэхүй дор Ина лугаа учирсан адил баярлаж морио тушаад оров.Хар хүн дагалдан ороод зүүн хойно цомцойн суув.Би баруун хойно нь нэгэн гөрөөсний ширэн дэвсгэр дээр хагас завилан суусны дараа амар мэндийг мэдэлцэв. Мөнхүү хар хүн гуч илүү настай, элгэн дээл өмсөж, суран бүс бүсэлжээ. Үг хэлэлцэх аялгуу нь чихэн дор их л өөр сонсогдоно. Зүүн өмнө хатавчин дор үстэй дээлээр нэгэн хүн хучаастай хэвтэж буй. Дун буурал толгой цухуйж байна.Хар хүн нурман дор шигтгэсэн домботой цайг нэгэн тэвш тарваганы махны хамт над дор өгсөн нь гудамжны шалбааг мэт булингартай, мах нь халшгүй эхүүн үнэртэй боловч, ундаасаж өлссөн минь их тул арга үгүй идэж уув.Гэдэс бага тайтгарч, бие бага амарсны хойно Ина сэтгэлд орж ирэхүеэ харанхуй хэмээгчийг хар хүнээс сурваас:“Би энэ газар өсөхөөсөө аваад өтөлтлөө суусан бөгөөд угаас гөрөөчин хүн тул ойр хавийн газрыг бараг мэднэ. /энэ завсар миний сэтгэл дор баяр төрж байваа/Гэвч тийм нэртэй газар сонссон нь үгүй” хэмээхүй дор миний урам хугарч, одоо хааш явахаа мэдэхгүй элмэрнэ.Алтан дэлхий уудам их, аль газар Харанхуй хад хэмээгч байхыг хэн яаж мэднэ. 4 зүг 8 зовхисыг тойрон, зуун жил, мянган он эрэвч, бас олдох үгүй байж болно.Ина хэмээх охины бичсэн нэгэн зурвас тэмдэглэлийн төлөөнөө сэтгэл хөдөлж, биеийг зовооно.Энэ мэтээр гайхан, царайг барайлгаж нэгэн үе суув. Гэтэл тэртээ хажуу дор хэвтсэн буурал эмгэн толгойгоо дааж ядан өндийн босоод баруун хоймор тахисан бурхан юм уу онгон юм уу алиныг нь мэдэх үгүй нэгэн юмны өмнө мөргөхүй дор хар хүн их л гайхсан байдлаар харж “Эмээ эмээ” хэмээж байна. Энэ үе би мөн гайхаж, хөөрхий энэ авгай нас болохыг гэрээс залбирлаа хийж байгаа нь энэ юм уу даа хэмээн бодож, эртхэн мордъё хэмээн сэтгэн авай.Гэтэл эмгэн тэрхүү тахилын тэндээс аваад хар хүн дор өгч: Хүү минь энэ бол манай эцэг өвгийн үеийн юм, энэ хүүгийн хэлж буй газар байх магад үгүй” хэмээмэгц миний чих сортойж, нүдэн ширтэн санаа тавив. “ Бараан цохио хэмээх нэгэн газраас ховор юм гэнэ билээ. Хэмээхүй дор хар хүн түүнийг авч үзээд: “Эмээ зөнөглөх гэж, аяны хүнийг төөрүүлэх нь” хэмээгээд ширээн дээр тавьсан дор би түүнийг яаран авсан нь тэр хэсэг чулуу болох нь хүнд тул, гараас мултран газар унамагц 2 хэсэг хагаран авч үзвээс яах аргагүйхир болсон нэгэн чулуу буй.Би хэдэн удаа эргүүлж үзээд хар хүний адил дэмий юм хэмээн сэтгэж ширээн дээр тавихын дор орой наран баруун хаяагаар тусаж буй гэрэл дор мөнхүү чулууны хагарсан хэсэг дээр гилтэгнэмэгц ажиглаваас онц нэгэн чулуу болохуйяа, энэ нь над дор хоёрдугаар тэмдэг болно хэмээн санаж, нэгэн талыг эмгэнээс гуйж аван баяртай байдал төрж мордов.Угаас түмэн бодисын зүйлийг их сонирхдог учир чулууны аймгийг нэлээн ялган салгаж танихын тул, мөнхүү айлын хаяанаас эхлэн тохиолдсон чулууны хавирах байдлыг шинжлэн энэ чулууны гарсан газрыг мөрдөн явав.Түүнээс хэдэн цаг болсны хойно тэртээ харагдаж байсан өндөр уулын хормой дор хүрсэн бөгөөд мөнөөх их мөрнийг усны хөл дор арайхын гарч, намаг үлэмж, нэгээхэн ч зам үгүй хааяа нэгэн хар хэрээ үзэгдэхээс өөр амьтан үл тохиолдоно.Наран нэгэнт унаж, бүрий баруй болсон тул, чулууны байдлыг шинжилж харагдах ч үгүй болов. Ердөө аливаа чулуун дээрээс өнхрөн буудаг жамтай тул, дэмий л өгсөн явсан бөгөөд гүн ой дунд нэгэнт лав оржээ. Өдрийн бүрхэж байсан бороо сая оров. Ширүүн салхи дор модны мөчир дор гуйвалзан шуугиж аянгын дуун сүртэйеэ хүржигнэнэ.Алхах дунд шавар намаг болоод гуу жалга тохиолдоно. Энд тэнд чоно ульж басхүү тас няс хийх чимээ гарах нь аймшигтай, даруй үс босож зүрх догдлон, сэтгэл зарайна, Өдөр 4 зүгийн алин тийш явахыг гайхаж байсан нь эдүгээ 4 зүг нь хаана хааш болохыг нэгэнт алджээ.Зорьсон хэрэг ба шинжлэх явдлыг нэгэнт умартсан, гагцхүү амиа хамгаалж явахыг урьтал болгов. Угаас шалгадаг ухааныг шүтэж, боловсронгуйгаар хүмүүжсэн боловч, буг чөтгөр санагдаж, эрэг тамын орон бодогдоно.Түүнээс бороо улам ширүүдэж дуун ба цахилгаан үргэлжилнэ. Газрын байдал улам бэрхтэй болж, айж цочих нь нэн олшров.Урагш явсугай хэмээвээс өмнө этгээдийн бартаа хавьтах арга үгүй, гэдрэг буцсугай хэмээвээс замыг нэгэнт төөрчээ.Дөрвөн зүг туршивч хад асга харанхуйлан хашиж, сүүхийлцэн хирдхийлгэхээс өөр үгүй.Хэдийгээр Харанхуй хад хэмээх нэр нь энэ газар лугаа нийцэлцэн санагдах боловч, ийм орноо энхрий Ина хэрхэн орших аж.Тиймийн тул даруй мориноос бууж суун, түмэнтээ цочиж, мянгантаа хирдхийн хэзээ наран мандахыг хүлээнэ.Гэтэл морин гэнэт үргэн харанхуй хадын дунд хангинатал янцгаах дуунясан дор тултал жихүүцүүлэх лүгээ нэгэн амьтан тулж ирэхүйг мэдсэн боловч ихэд цочсон тул нэгэнт мэдрэл зайлжээ.Нэлээд удсаны хойно сэргэж үзвээс толгойгоо нэгэн хүний дээр тавьсан буй, унтсан зүүдэлсэн ба гэртээ буюу хаана бүхүйг мэдэх үгүй цочин үзвээс янаг охин Ина хажуу дор зогсож байх бөгөөд үзэсгэлэнтэй залуу охины хасын царай нь Харанхуй хадыг гэрэлтүүлэн баймой.-Хайртай чиний тэмдэглэлийг ухсан боловч хааш үгүйг мэдэх үгүй байдал тэмүүлсэн морь нь чиний эцгийн морь болохыг нэгэн зэрэг бодож итгэсэнээр чамайг олж ирэв.-хүн их аюултай юм лугаа нөхөрлөхийн тул энэхүү Харанхуй Хадын газар чармайн намайг харилцан амраглаваас сая болно хэмээлцээд харилцан чанга тэврэлдэжгүнзгийгээр үнсэлцэн амьсгал дор цочин сэрвээс яруу найруулах хэмээн томоор бичсэн нэгэн дэвтрийг үнсэн хэвтэх бөгөөд эргэцүүлэн бодвоос цөм нэгэн зүүд ажгуу.Харанхуй хадын дунд халшралтай бөгөөд аюултай Харин түүний байдлыг хасын охин сонирхоноЯруу найруулга хэмээгч нь ертөнц дор гайхамшигтай бөгөөдИна охины адил идэр хүний сэтгэлийг булаана.

“ОЮУТНЫ ТЭТГЭЛЭГ” ХӨТӨЛБӨР

“Хөх сүлд соёл” сангийн “БОЛОВСРОЛЫН ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТ МОНГОЛД-2009”
оюутны сургалтын тэтгэлэгт хөтөлбөрийн журам

Хөтөлбөрийн зорилго
Монгол улсад өндөр боловсрол, мэдлэгтэй, чадварлаг хүний нөөц бүрдүүлэхэд хувь нэмэр оруулах зорилгоор “Хөх сүлд” группын “Хөх Сүлд Соёл” сан оюутны тэтгэлэгт хөтөлбөрийг боловсруулан их, дээд сургуулиудад суралцаж буй оюутан, сурагчдад сургалтын тэтгэлэг олгохоор шийдвэрлэж, 3 дахь жилдээ явуулж байна.
Тэтгэлэг хүсэгчдэд тавигдах шаардлага
1. Монгол улсын иргэн байх.
2. Өрхийн орлогоо үнэн зөв тодорхойлж, засаг захиргааны нэгжээр баталгаажуулсан байх.
3. Хөтөлбөрт хамрагдах оюутнууд магадлан итгэмжлэгдсэн их, дээд сургуульд 3.5-с дээш голч дүнтэй /92%иас дээш/ суралцсан байна.
4. ЕБС-г онц, сайн дүнтэй төгсөж, их дээд сургуульд суралцах эрхтэй оюутан байна.
5. Сурлагын дүн сургалтын албаар баталгаажсан байх.
6. Мөн оюутан сурагчид нь эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажил хийж, амжилт гаргасан, улсын хэмжээний урлаг, спортын уралдаан тэмцээнд оролцож, байр эзэлсэн, нийгмийн идэвхи зүтгэлтэй манлайлах ур чадварыг эзэмшсэн бол шалгаруулалтанд орох нөхцөл болно. Дээрхи шалгуурт тэнцэж байгаа оюутнууд 3.4-оос дээш голч дүнтэй суралцсан байж болно.
Тэтгэлэг хүсэгчийн бүрдүүлэх материал
1. Анкет / татаж авах /
2. Нэг хувь цээж зураг / 3x4 хэмжээтэй /
3. Иргэний үнэмлэхийн хуулбар
4. Өмнөх курсуудын дүнгийн жагсаалт /голч дүнг заавал бичсэн байх/
5. Их, дээд сургуульд элссэн оюутан ЕБС-ийн гэрчилгээ, хуулбарын хамт, мөн их дээд сургуульд элссэн эрхийн бичиг
6. Өрхийн ам бүлийн болон орлогын тодорхойлолт /хороо хориноос авах/
7. Гэр бүлд ажил хийдэг гишүүдийн цалингийн тодорхойлолт, тэтгэвэр тэтгэмж авдаг бол зохих байгууллагын тодорхойлол
8. Хөтөлбөрт хамруулахыг хүссэн эрдмийн зөвлөлийн болон тэнхимийн эрхлэгчийн тодорхойлолт
9. Өргөдөл
10. Эссе. Дараах сэдвээс аль нэгийг сонгоно. / 1. Чи хэний манаач вэ?, 2. Баян Монголд согтуу иргэн бий юу?, 3. Газрын баялаг, миний баялаг, 4. Мэдлэг хөрөнгө мөн үү?, 5. Байгаль эх гомддог уу?, 6. Хог мөнгө мөн үү?, 7. Нүгэлд хэмжээ бий юу?, 8. Хөх толбо миний илэрхийлэл, 9. Монгол хөгжих үү?, 10. Тэтгэлэг танд ямар нөлөө үзүүлдэг вэ? / 2-3 хуудас, Times new roman font-оор, size-12-оор бичигдсэн байх/
11. Бүртгэлийн хураамж 3 000 төгрөг.
Тэтгэлэг хөтөлбөрийн материал хүлээн авах, шалгаруулалт
1. Материалыг 2009 оны 07 сарын 14-ноос 8 ñàðûí 31-íûã äóóñòàë ажлын өдрүүдэд 1000 цагаас 1700 цагийн хооронд “Хөх сүлд соёл” сангийн байранд хүлээн авна.
2. Зөвхөн материалын шаардлага хангасан оюутнууд ярилцлаганд орно. Болзол хангасан оюутан, сурагчид ерөнхий мэдлэгийн болон сэтгэлгээний чадамжийн шалгалтанд орно.
3. Тэтгэлэгт хамрагдах болзол хангасан оюутан, сурагчдын материалыг “Хөх сүлд соёл” сангийн шалгаруулах комисс тухай бүр хэлэлцэж, шийдвэр гарган эрхийн бичиг олгоно.
Хөтөлбөрт хамрагсдын хүлээх үүрэг
1. Тэтгэлэгт хөтөлбөрт хамрагдсан оюутнууд “Хөх сүлд хөгжил” клубын гишүүнээр элсэх ба клубээс явуулах үйл ажиллагаанд идэвхи санаачлагатай оролцож, нийгэмд тустай төсөл боловсруулж хэрэгжүүлэх үүрэг хүлээнэ.
2. Тэтгэлэгт хөтөлбөрт хамрагдсан оюутнууд сурлагын үзүүлэлтээ байнга ахиулж байх бөгөөд хагас жил тутам сургалтын албаар баталгаажуулсан дүнгийн үзүүлэлтээ тайлагнаж байна.
Жич: Зарласан хугацаанд ярилцлаганд ороогүй оюутнууд дахин шалгаруулалтанд орох боломжгүйг анхаарна уу. Шалгаруулалтанд орохоор бүрдүүлсэн материалыг буцаан олгохгүй болно.

Англи хэл дээр ном уншиж хэлээ сайжруулцгаая.

За ингэхэд би өөрөө англи хэл сурч байгаагийн хувьд ганц ном оруулъя гэж бодлоо. Тэгээд Jess Moleman-ий "A comet appears" гэдэг ном тавьлаа. Ямар ном байна уншихад хэллэг нтр нь ямар байна коммент үлдээцгээгээрэй. Энд дарж үзнэ үү

New BooK!!!

Зохиолч, яруу найрагч Г.Аюурзана "Илбэ зэрэглээ", "Арван зүүдний өр", "Цуурайнаас төрөгсөд" хэмээх цуврал гурван романаа нэгтгэн ботилсон "Гурамсан цадиг" номоо уншигчдынхаа оюун билгийн алганаа өргөн барьжээ.

Эл гурамсан романыг утга зохиол судлаач, шүүмжлэгчид "ХХI зууны Монголын хүүрнэл зохиолын шинэлэг сэтгэлгээний нэгээхэн төлөвийг цогцоор нь илэрхийлж буй бүтээл болно" гэж дүгнээд байгаа билээ. Цуврал романуудыг нягталсан хувилбараар нь нэгтгэсний дээр "Илбэ зэрэглээ" романы хавсралт "Үхсэн хүний амьдрал" постмодерн жүжгийг анх удаа бүрэн эхээр нь танилцуулснаараа энэ хэвлэл онцлог болжээ.

"Цондоолой Цүндээлэй" комик номын зургадугаар цуврал худалдаанд...

"Ирмүүн" агентлагаас эрхлэн гаргадаг хөгжилтэй адал явдлаар дүүрэн "Цондоолой Цүндээлэй" комик номын зургадугаар цуврал уншигч хүүхдүүдтэйгээ уулзахад бэлэн болсон байна. "Цүндээлэй хулгайд алдагдсан нь" хэмээх шинэ номын нээлт энэ сарын 14, 15, 16-ны өдөр 11 цагаас УИД, "Номин плаза", "Скай", X хорооллын "Миний дэлгүүр"-т зэрэг явагдах болно. Дашрамд дурдахад, энэ сарын 15-наас ирэх сарын 15-ныг хүртэл "Цондоолой Цүндээлэй" цувралын шинэ дугаарыг худалдан авсан хүүхэд бүр сугалаанд оролцох эрхтэй юм байна. Сугалааны тохирлыг арванхоёрдугаар сарын 20-ны өдөр "TV-9" телевизээр гаргах гэнэ. (За тэгээд манай ангийнхан энийг бяцхан дүү нартаа авч өгч ч болох юм шүү дээ :D)

Өнөөдөр та ямар салбарт ажилладаг байхаас үл хамааран танаас нэг талаас мэргэжлийн өндөр мэдлэг ур чадвар, нөгөө талаас цагийн менежмент, багийн менежмент, харилцааны менежмент гэхчилэн менежментийн арга ухааны талаар нарийн сайн мэдлэгтэй, эдгээрийг өөрийн ажил амьдралдаа чадварлаг хэрэглэж, хэрэгжүүлж чаддаг байхыг зүй ёсоор шаардаж байгаа билээ. Иймд, зохиогч Баасансүрэнгийн Ундармаа өөрийн сурсан мэдсэн, уншиж судалсан, амьдралд хэрэглэж үнэ цэнийг нь мэдэрсэн мэдлэг туршлага дээрээ суурилан менежментийн цуврал номууд болох "Цагийн менжмент", "Багийн менежмент", "Харилцааны менежмент" гэсэн номуудаа ажил хэрэгч хүн танаа өргөн барихаар зорьж байгаа аж. Тэрээр "Цагийн менежмент" номоо хэвлүүлээд байна.

...Ихэнх тохиолдолд бидний хүч энерги, цаг хугацаа төлөвлөснөөс ангид байдаг. Учир нь бид зорилго, төлөвлөгөө, ажлуудын дэс дараалал болон ер нь л хийх ажлынхаа талаар нарийн тодорхой төсөөлөл муутай билээ. Гэвч үүний эсрэгээр та өөрийн цаг хугацааг зөв ашиглаж чадвал нэн түрүүнд дараахь хамгийн энгийн хоёр давуу талыг хүртэх юм байна.

Ингэснээр та өөрийн ажлын бүтээмжийг нэмэгдүүлж чадах бөгөөд үүний үр дүнд өөрийн орлогыг нэмэгдүүлэх болно. Цаг хугацаа бол Мөнгө!

Та ажлаас бусад зүйлд зарцуулах цагтай болно. Тухайлбал, гэр бүлдээ, найз нөхдөдөө, өөрийн сонирхдог зүйлдээ зориулах цагтай болно.

Цаг хугацаа бол Амьдрал!

Иймд цагийн менежмент гэдэг нь өөрийн эрхэлж буй ажил болоод өөрийн цаг хугацаандаа эзэн нь байх гэсэн утгыг агуулдаг.

Энэхүү ном:

1.Таны цаг хугацаа хаана байна вэ,

2.Зорилго, Төлөвлөгөө, Үйл ажиллагааны дэс дараалал,

3.Та өөртөө хэрэгтэй зүйлийг хийх,

4.Хувийн сахилга бат

-Амжилтын үндэс гэсэн үндсэн дөрвөн бүлэг бүхий юм.

Эдгээр дөрвөн бүлэгт цаг төлөвлөлтийн түгээмэл хандлагууд, эрдэмтдийн онол үзэл баримтлал, цаг төлөвлөлтийн техник аргачлалууд болон шалгарсан арга хэрэгслүүдийг санал болгосон. Хамгийн багаар бодоход та өөрийн хувийн сахилга батыг нэн тэргүүнд анхааран үзэх хэрэгтэй. Энэ бол таны амжилттай цагийн менежментийн зөвхөн эхний алхам юм гэсэн үнэт санаануудыг тусгажээ.

(За тэгээд манай блогоор зочилсон өөр хүмүүст бол манай блог нээх үзэх харах юмгүй байна гэж санагдаад дээрх нийтлэлийг оруулсан болно хэхэ :D)

Оюутан-2009

Шилдэг шинэ оюутны ширээний ном. Энэ номонд шинэ оюутны анхаарах зүйлүүд амжилттай суралцах аргуудзалуу хүний заавал үзэх кино , заавал унших номнууд , оюутанд хэрэгтэй сайтнууд гадаадад суралцах тэтгэлэг засгийн газар болоод дотоодын томоохон компануудын тэтгэлэгүүд гээд л ер нь зөндөө уншууштай зүйлүүд овоо байнлээ шүү. Татаж аваад гарчиглаад үзээрэй. Энд дарж татна уу.

МУИС-ийн элсэлтийн бүртгэл

ЭЛСЭГЧДИЙН АНХААРАЛД

* МУИС-д элсэгчдийг бүртгэх босго оноо нь Боловсролын Үнэлгээний Төвийн вэб сайтад ерөнхий шалгалтын онооны нэгдсэн жагсаалт гарсаны дараа тодорхой болох тул “БҮРТГЭЛИЙН БОСГО ОНОО” болон, мэргэжил сонгуулах хуваарийг VI/29 –нд мэдээлнэ.
* Элсэлтийн бүртгэлтэй холбоотой бүх мэдээлэл МУИС-ын вэб хуудас-д тавигдана.



www.num.edu.mn
Бүртгүүлэхдээ бүрдүүлэх материал


· Боловсролын гэрчилгээний хуулбар (нотариатаар батлуулах шаардлагагүй)
· Ерөнхий шалгалтын батламж, хуулбарын хамт
· Цээж зураг 2 хувь (2009 оны)
· Бүртгэлийн хураамж 3000 төгрөг
“Босго оноо”- ны болзол хангасан хүмүүсийг бүртгэх бөгөөд элсэгч МУИС-ийн өөр өөр сургууль/факультетд хамаарах хэд хэдэн мэргэжлээр бүртгүүлэх бол тус бүрт нь материал бүрдүүлнэ.
МУИС-д Улаанбаатар хотоос элсүүлэх
оюутны тоо



Бүлэг

Мэргэжил

Тоо
1

Онолын математик

13
Математик-мэдээлэл зүйн багш

11
Хэрэглээний математик

10
Хэрэглээний статистик

9
Эдийн засгийн математик загварчлал

8
2

Мэдээллийн систем

5
Програм хангамж

11
МКС

67
3

Компьютрийн сүлжээ

10
Мэдээллийн технологи

8
Компьютерийн техник

8
4

Компьютер, график дизайн

6
5

Электроник

13
Мультимедиа, холбооны технологи

5
МТС

50
6

Физик

9
Физик-электроник

19
Цөмийн технологи

5
Физик-байгалийн шинжлэлийн багш

10
Геофизик

7
Хэрэглээний геофизик

10
Сэргээгдэх эрчим хүч

7
ФЭС

67
7

Хими

8
Хими технологи

16
Экологийн хими

2
Эрдэс материалын хими

5
Нефтийн хими

6
Хүнсний хими

8
Байгалийн нэгдлийн хими

4
Хими-байгалийн шинжлэлийн багш

10
ХФ

59
8

Биологи

16
Биотехнологи

7
Ой судлал

6
Экологи, байгаль хамгаалал

7
Байгалийн аялал жуулчлал

5
Биоинформатик*

6
БФ

47
9

Газарзүй

5
Аялал жуулчлалын менежмент

6
Газар зохион байгуулалт

7
Эдэлбэр газрын кадастр

10
Байгаль орчины хяналт,үнэлгээ

6
Хот ба бүс нутаг төлөвлөлт

10
10

Геологи

7
Шатах ашигт малт. геологи

6
Уул уурхайн менежмент

6
11

Цаг уур

9
Ус судлал

6
Хүрээлэн байгаа орчин хамгаалал

7
ГГФ

85
12

Монгол хэл, уран зохиол

5
Эх бичиг судлал

7
Утга зохиол судлал

5
13

Урлаг судлал

7
14

Монгол-англи судлал

8
Монгол-хятад судлал

5
Монгол-япон судлал

9
МХСС

46
15

Англи судлал

5
Герман судлал

8
Орос судлал

5
Франц судлал

5
Хятад судлал

5
Солонгос судлал

5
Япон судлал

5
Түрэг судлал

7
ГХСС

45
16

Сэтгүүл зүй, ОУ-ын сэтгүүл зүй

7
17

Түүх

5
Археологи

5
Нийгэм соёлын антропологи

5
18

Сэтгэл судлал

5
Нийгмийн ажил

5
Социологи

5
Улс төр судлал

5
Шашин судлал

5
Философи

5
НШУС

52
19

Эрх зүй

32
Олон улсын эрх зүй

5
ХЗС

37
20

Нягтлан бодох бүртгэл

5
Татварын нябо

5
Банк

4
Санхүү

5
Санхүү-мэдээлэл зүй

5
Менежмент

5
Маркетинг

4
Олон улсын худалдаа

5
Статистик

4
Хүн ам зүй

5
Эдийн засгийн онол, ОУ-ын эдийн засаг

15
ЭЗС

62
21

Олон улсын харилцаа

6
22

ОУ-ын эдийн засгийн харилцаа

11
ОУХС

17
ДҮН

634

"Шинэ элсэлт шилдэг боловсрол" үзэсгэлэн яармаг болохнээ

Дотоодын их дээд сургууль коллеж гадаадын их дээд сургуулиудын албан ёсны төлөөлөгчийн газрууд нэг доороос бүх төрлийн мэдээлэл олгож, үйл ажиллагаагаа танилцуулж, шинээр элсэгчдээ бүртгэж авна гэнээ. Тус үзэсгэлэн яармаг энэ сарын 29, 30 долоон сарын 1, 2нд СТӨ-ний уран зургийн үзэсгэлэнгийн танхимд болох юм байна.

ЕШийн дүн гарлаа

ЁОХ ингэж нэг бараг сар гаран хүлээсэн ерөнхий шалгалтийн хариу гарлаадаа. Зарим нь онигоо боллоо гэжийн зарим нь би өөрөөрөө бахархаж байна ч гэжийн зарим нь яг бодсоноор байнаа л гэжийн зарим нь бүүр амьдрал утгагүй болчихлоо үхмээр байна алаад өгөөч ч гэж байна. За ямартай ч нэг сайхан болоод явцийшоо хнннн. Нээрээ сануулахад тэр шалгалтын хариу гарсан батламж хуудасаа сургууль дээрээсээ ойрын гурван хоногын дотор авах ёстой юм гэнэлээ шүү. Одоо манай ангийнхан одоо 12с уулзацгаана гэнэ дээ.

Ерөнхий шалгалтын түлхүүр гарлаа,

ЕШ-ын хариуг нь энд тавьлаа . Өөрсдийнхөө хэр хийснийг нэг шалгаад үзээрэй. Би лав үнэн муу хийсэн байнлээ. Дүн гарах нь дөхөх тусам шалгалт өгөхөөсөө илүү сандраад байна шүү. Доор нь хэрэг болж магадгүй хэдэн линкүүд тавьлаа.
ЕШ-ын түлхүүр:
Maтематик ,
Англи хэл
Физик
Нийгэм
Хими
Биологи
Түүх
Газар зүй

МУИС-ын элсэлтийн журам
ТИС-ын элсэлт
Cанхүү эдийн засгийн дээд сургууль
Оюутан элсүүлэх тоо

2010 онд Япон Улсад суралцах Япон Улсын Засгийн газар (Японы Боловсрол, шинжлэх ухааны яам)-ын тэтгэлэгт оюутан элсүүлэх журам гарлаа.

1. Элсэлт авах мэргэжлийн чиглэл, тавигдах шаардлага
Судлаач оюутан, Их, дээд сургуулийн байгалийн шинжлэх ухаан болон нийгмийн ухааны чиглэлээр суралцах үндсэн оюутан, Техникийн коллеж, Мэргэжлийн сургууль гэсэн 5-н мэргэжлийн чиглэлээр элсэлт авна. Бүртгэл болон тавигдах шаардлагийн талаарх мэдээллийг энд дарж эсвэл энэ хуудасны төгсгөлд байгаа линкээр орж үзнэ үү.

2. Бүртгэл
5 дугаар сарын 25-ны даваа гаригаас 29-ны баасан гариг хүртэл өдөр бүр 13:00 – 18:00 цагийн хооронд Монгол-Японы төвд бүртгэнэ. Бүртгүүлэхдээ дараах бичиг баримтыг бүрдүүлж ирнэ. Үүнд:

(1) Судлаач оюутан
a) Ажлын эсвэл сургуулийн тодорхойлолт
b) Диплом, сертификат, эсвэл баталгаажуулсан хуулбар
c) Иргэний үнэмлэх
d) Нийгмийн даатгалын дэвтэр
e) Сүүлийн 6 сарын дотор авхуулсан 4х3 хэмжээтэй 2ш ижил цээж зураг

(2) Их сургуулийн үндсэн оюутан, Техникийн коллеж, Мэргэжлийн сургуулийн оюутан
a) Суралцаж буй сургуулийн тодорхойлолт
b) Их дээд сургуульд суралцсан бүх хугацааны сурлагын дүнгийн жагсаалт, энэ ондоо их дээд сургуулийн 2 дугаар курст сурдаг бол 1 жил хагасын сурлагын дүн, 1 дүгээр курст сурдаг бол хагас жилийн дүнгийн жагсаалт, харин 11 жилийн сургалттай ЕБС* төгсөж байгаа сурагчид сүүлийн 3 жилийн дүнгийн жагсаалт (Голч дүн эсвэл голч оноог тодорхойлон бичсэн байх шаардлагатай.)
c) Иргэний үнэмлэх
d) Сурлагын дэвтэр
e) Сүүлийн 6 сарын дотор авхуулсан 4х3 хэмжээтэй 2 ш ижил цээж зураг

* Бичиг баримт дутуу бол бүртгэхгүй.
* Өмнөх жилүүдийн байдлаас харахад, бүртгэлийн хамгийн сүүлийн өдөр дутуу бүрдсэн бичиг баримттай ирснээс болж бүртгэх боломжгүйд хүрэх тохиолдол олон гарч байсан тул доор дурьдсан Японд суралцах тухай зөвлөгөө өгөх булангаас лавлагаа авч, бичиг баримтаа бүртгэлийн өдрөөс өмнө урьдчилан бэлтгэж бүртгэлийн эхний өдрүүдэд ирж бүртгүүлэхийг хүсье.
* Шалгалтад оролцохыг хүсэгч нь зөвхөн нэг мэргэжлийн чиглэлийг сонгон оролцоно. Нэгэн зэрэг хоёр өөр мэргэжлээр шалгалт өгөх боломжгүй.


3. Бичгийн шалгалт
　Жилээс жилд оролцогчдын тоо өсөх хандлагатай байгаа ба, нэг мэргэжлээр нэгэн зэрэг шалгалт өгөх хүний тоо 1200-аас давсан тохиолдолд урьдчилсан шалгалтыг зохион явуулдаг билээ. Хэрэв энэ жил урьдчилсан шалгалтыг авах болсон тохиолдолд 6 дугаар сарын 2-ний өдөр тус ЭСЯ-ны вэб хуудас болон Монгол-Японы төв, Японы ЭСЯ-ы гадаах самбарт зарлагдах тул шалгалт өгөхөөр бүртгүүлсэн хүмүүс энэ өдөр урьдчилсан шалгалт байгаа эсэхийг шалгаж үзнэ үү.
　
6 дугаар сарын 14-ний өдөр: Их сургуулийн үндсэн оюутан (Бичгийн нэгдүгээр шалгалт), Техникийн коллеж
6 дугаар сарын 28-ний өдөр: Их сургуулийн үндсэн оюутан (Бичгийн хоёрдугаар шалгалт: Зөвхөн бичгийн нэгдүгээр шалгалтанд тэнцсэн хүмүүсээс авна), Судлаач оюутан, Мэргэжлийн сургууль
Шалгалтыг Монгол-Японы төв болон МУИС-ын 2 дугаар байранд авна.


4. Япон Улсын Засгийн газрын тэтгэлэгт хөтөлбөрийн шалгалтын талаарх тайлбар.
　Элсэлт авах мэргэжлийн чиглэл, тавигдах шаардлагын талаар аль нэг сургуулиас дэлгэрэнгүй мэдээлэл авахыг хүссэн тохиолдолд зөвхөн тухайн сургуульд одоо суралцаж байгаа оюутан, сурагчдад зориулсан жижиг хэмжээний тайлбарыг хийнэ. Дэлгэрэнгүйг Японы ЭСЯ-наас лавлана уу.


5. Японд суралцах тухай зөвлөгөө өгөх булан
5 дугаар сарын 21 (Пүрэв), 22-ны өдөр (Баасан) 13:00 – 18:00 цагийн хооронд Япон улсын Засгийн газрын тэтгэлгээр суралцах тухай зөвлөгөө өгөх булан Монгол-Японы төв дээр ажиллаж, оюутан элсүүлэх дэлгэрэнгүй журам (уг бичгийн хавсралт болон тус ЭСЯ-ны веб хуудастай ижил) – ыг тараахын хамт дээрх хөтөлбөрийн дагуу Япон Улсад суралцах талаар асуултанд хариулна.

Шалгалтын талаар утас, и-мэйл болон бусад хэлбэрээр ирсэн ямар нэгэн асуултанд хариулж тайлбар хийхгүй. Монгол-Японы төвөөс тус хөтөлбөрийн талаар асууж лавласан нь тогтоогдсон тохиолдолд шалгалтад орох эрхийг хасахыг анхаарна уу.



ЯПОН УЛСААС МОНГОЛ УЛСАД СУУГАА ЭЛЧИН САЙДЫН ЯАМ

Япон Улсын Засгийн газар (Японы Боловсрол, Шинжлэх Ухааны Яам) – ын тэтгэлэгт оюутан элсүүлэх журам

1. Судлаач оюутан
(1) Элсэлт авах мэргэжлийн чиглэл
① Нийгмийн ухаан: Утга зохиол, Түүх, Хууль зүй, Улс төр, Эдийн засаг, Худалдаа, Сурган, Сэтгэл судлал, Нийгэм судлал, Хөгжим, Дүрслэх урлаг г.м
② Байгалийн ухаан: Онолын байгалийн ухаан, Инженер, Газар тариалан, Загасны аж ахуй, Эм зүй, Анагаах, Шүд, Гэр ахуй судлал г.м
*Японы их, дээд сургуульд байгаа бүх салбарт элсэлт авах боловч хүлээн авах сургууль байхгүй зэрэг шалтгаанаас суралцуулах боломжгүйд хүрэх нь бий

(2) Болзол, тавигдах шаардлага
① Иргэншил: Монгол Улсын иргэн байх.
② Нас: 1975 оны 4 дүгээр сарын 2-ноос хойш төрсөн байх
③ Боловсрол: Дараах болзлоос нэгээс доошгүйг хангасан байх. Үүнд:
(a) Баклаврын зэрэг авсан мэргэшлийнхээ дагуу үргэлжлүүлэн магистрантурт суралцаж байгаа хүн,
(b) Докторантурт суралцаж байгаа хүн,
(c) Магистр, докторын зэрэг хамгаалсан хүн.
Докторын зэрэг хамгаалсан хүний тухайд Японд эрдмийн зэрэг авахыг зорилгоо болгоогүй тохиолдолд хүлээн авахгүй.
(d) Шалгаруулалтанд орох хүсэлт гаргасан цаг хугацаа хүртэл их сургууль төгсөөд зэрэг авсан мэргэжлийнхээ дагуу 2 – оос дээш жил тасралтгүй ажилласан туршлагатай байх.
④ Сурлагын дүн: Их, дээд сургуулийг нийгмийн ухааны чиглэлээр 3.2 –оос дээш голч дүнтэй эсвэл 82 – оос дээш голч оноотой, байгалийн ухааны чиглэлээр 3.0 –аас дээш гол дүнтэй эсвэл 75-аас дээш голч оноотой тус тус төгссөн байх.
⑤ Мэргэшлийн салбар: Их, дээд сургуульд мэргэшсэн салбар болон түүнтэй хамаарал бүхий салбар. Суралцахыг хүсэж байгаа их, дээд сургуульд суралцах, судалгааны ажил хийх бүрэн боломжтой салбар байх.
⑥ Эрүүл мэнд: Бие сэтгэцийн хувьд эрүүл байх.
⑦ Япон руу явах өдөр: 2010 оны 4 дүгээр сарын 1-нээс 4 дүгээр сарын 7-ны хооронд, эсвэл мөн оны 10 дугаар сарын 1-нээс 10 дугаар сарын 7-ны хооронд Монгол Улсаас Япон улс руу явах боломжтой хүн байх.
⑧ Урд өмнө нь Япон Улсын Засгийн газрын тэтгэлгээр суралцаж байсан бол эх орондоо буцаж ирсний дараа 3 – аас дээш жил сургалт, судалгааны байгууллагад ажилласан байх шаардлагатай. Гэхдээ, үүнд Япон хэл, соёл судлаач оюутнаар суралцаж эх орондоо буцаж ирээд өмнө нь суралцаж байсан их, дээд сургуулиа төгссөн хүмүүс хамаарахгүй.
⑨ Японы их, дээд сургуульд суралцаж байгаа хүн хамрагдах боломжгүй.
⑩ Япон Улсын Засгийн газраас бусад байгууллагын болон өөрийн улсын Засгийн газрын тэтгэлэг авч байгаа бол оролцох боломжгүй.

(3) Шалгаруулалт
① Бичгийн шалгалтп: Англи хэл, Япон хэл
② Ярилцлагын шалгалт: Англи, япон хэлний аль өндөр авсан оноогоор нь шалгалтыг шүүж тэнцсэн хүмүүсээс ярилцлагын шалгалт авна.
③ Ярилцлагын шалгалтын дүнгээр 1 дүгээр шалгаруулалтанд тэнцэгсдийг Японы Боловсрол, шинжлэх ухааны яаманд нэр дэвшүүлнэ.
④ Дэлхийн улс, орон тус бүрээс нэр дэвшигчдийг Японы Боловсрол, шинжлэх ухааны яаманд сонгон шалгаруулж эцсийн шийдвэрийг гаргадаг.
*Сонгон шалгаруулахад бичгийн шалгалт, ярилцлагын шалгалтаас гадна Японд хийх судалгааны ажлын төлөвлөгөөг чухалчлан үзнэ. Уг төлөвлөгөөг зөвхөн бичгийн шалгалтанд тэнцэгсдээс авна.

(4) Сургалтын агуулга
① Хуваарилагдсан их, дээд сургуулиас япон хэлний мэдлэг нь хангалтгүй гэж үзсэн тохиолдолд эхний 6 сар Японы Боловсрол, шинжлэх ухааны яамны заасан япон хэлний курст элсэн орж хичээллэнэ. Япон хэлний бэлтгэл сургалт дууссан оюутан нь урьдчилан шийдэгдсэн байсан их, дээд сургуульд элсэн орно.
②Судлаач оюутаноос магистрантурын үндсэн оюутнаар элсэн орох, эсвэл магистрантураас докторантурт элсэх тохиолдолд тухайн их дээд сургуулиас авдаг элсэлтийн шалгалтанд тэнцэх ёстой.

2. Их сургуулийн үндсэн оюутан
(1) Элсэлт авах мэргэжлийн чиглэл
①Нийгмийн ухаан
Нийгмийн ухаан А: Хууль зүй, Улс төр, Боловсрол судлал, Нийгэм судлал, Утга зохиол, Түүх, Япон хэл, Бусад
Нийгмийн ухаан В: Эдийн засаг, Менежмент
②Байгалийн ухаан
Байгалийн ухаан А: Онолын байгалийн ухаан (Математик, Физик, Хими), Электрон, цахилгааны чиглэл (Электроникийн инженер, Цахилгааны инженер, Мэдээллийн технологи), Механикийн чиглэл (Механик инженер, Хөлөг онгоцны үйлдвэрлэл), Зам гүүр, архитектурын чиглэл (Зам гүүрийн инженер, Архитектур, Байгаль орчин), Хими (Хэрэглээний хими, Химийн технологи, Үйлдвэрийн хими, Нэхмэлийн инженер), Бусад (Металлург, Уул уурхай, Хөлөг онгоцны технологи, Биотехнологи)
Байгалийн ухаан В: Хөдөө аж ахуй (Газар тариалан, Хөдөө аж ахуйн хими технологи, Мал аж ахуй, Мал эмнэлэг, Ой судлал, Хүнс судлал, Загасны аж ахуй), Эрүүл мэнд (Эм зүй, Эрүүл мэнд, Сувилахуйн ухаан), Онолын байгалийн ухаан (Биологи)
Байгалийн ухаан С: Анагаах ухаан, Шүд судлал
*Японы их, дээд сургуульд байгаа бүх салбарт элсэлт авах боловч хүлээн авах сургууль байхгүй зэрэг шалтгаанаас суралцуулах боломжгүйд хүрэх нь бий

(2) Болзол, тавигдах шаардлага
① Иргэншил: Монгол Улсын иргэн байх.
② Нас: 1988 оны 4 дүгээр сарын 2-ны өдрөөс 1993 оны 4 дүгээр сарын 1-ний хооронд төрсөн байх.
③ Боловсрол: 2009 онд ЕБС-ийн 11 дүгээр анги төгсөх, эсвэл дотоодын их, дээд сургуулийн 1, 2 дугаар курсийн оюутан байх.
④ Сурлагын дүн: а. Нийгмийн ухааны чиглэлээр 3.2-оос дээш голч дүнтэй буюу 82-оос дээш голч оноотой байх, б. Байгалийн ухааны чиглэлээр 3.0-аас дээш голч дүнтэй буюу 75-аас дээш голч оноотой байх.
*Голч дүн болон голч оноог дүнгийн жагсаалт дээр тодорхой тэмдэглэсэн байх
⑤ Эрүүл мэнд: Бие, сэтгэцийн хувьд эрүүл байх.
⑥ Япон руу явах өдөр: 2010 оны 4 дүгээр сарын 1-нээс 4 дүгээр сарын 7-ны хооронд, заасан хугацаанд Монгол Улсаас гарч Япон Улсад очих боломжтой хүн (Заасан хугацаанд Японд очиж чадахгүй тохиолдолд Японд очих зардлыг олгохгүй ба улмаар Япон Улсад суралцуулахыг татгалзах тохиолдолд ч байдаг).
⑦ Урьд өмнө нь Япон Улсын Засгийн газрын тэтгэлгээр суралцаж байгаагүй байх.
⑧ Японы их, дээд сургууль, ерөнхий боловсролын сургууль суралцаж байгаа бол оролцох боломжгүй.
⑨ Япон Улсын Засгийн газраас бусад байгууллагын болон өөрийн улсын Засгийн газрын тэтгэлгээр суралцаж байгаа бол оролцох боломжгүй.

(3) Шалгаруулалт
① Бичгийн нэгдүгээр шалгалт
(Нийгмийн ухаан) Математик
(Байгалийн ухаан A, В, С) Математик, Хими
② Бичгийн хоёрдугаар шалгалт (Бичгийн нэгдүгээр шалгалтанд тэнцсэн хүмүүсээс авна)
(Нийгмийн ухаан) Англи хэл, Япон хэл
(Байгалийн ухаан A) Англи хэл, Япон хэл, Физик
(Байгалийн ухаан В, С) Англи хэл, Япон хэл, Биологи
③ Ярилцлагын шалгалт
Бичгийн шалгалтанд тэнцсэн хүмүүсээс ярилцлагын шалгалт авна.
④ Ярилцлагын шалгалтын дүнгээр 1 дүгээр шалгаруулалтанд тэнцэгсэдийг Японы Боловсрол, шинжлэх ухааны яаманд нэр дэвшүүлнэ.
⑤ Дэлхийн улс, орон тус бүрээс нэр дэвшигчдийг Японы Боловсрол, шинжлэх ухааны яаманд сонгон шалгаруулж эцсийн шийдвэрийг гаргадаг.

(4) Сургалтын агуулга
① Эхний 1 жил нь их сургуульд дэвшин суралцах шаардлагатай япон хэлний эрчимжүүлсэн сургалт болон бусад бэлтгэл сургалтанд хамрагдана.
② Бэлтгэл сургалт төгссөн оюутнууд Японы Боловсрол, Шинжлэх Ухааны Яамны заасан их, дээд сургуулийн элсэлтийн шалгалтанд тэнцсэний дараа тухайн их, дээд сургуульд элсэнэ. Оюутны элсэлтийн шалгалт өгөх их, дээд сургуулийг, сурлагын дүн зэргийг харгалзаж үзсэний үндсэн дээр Японы Боловсрол, шинжлэх ухааны яам тухайн бэлтгэл сургалтын байгууллага буюу их, дээд сургуультай зөвлөлдөн шийддэг. Энэхүү шийдвэртэй холбоотой аливаа гомдол, саналыг хүлээж авахгүй.
③ Төгссөн оюутанд диплом, тухайн мэргэжлийн салбараас хамаарч бакалавр зэрэг олгоно.

3. Техникийн коллежийн оюутан
(1) Элсэлт авах мэргэжлийн чиглэл
① А групп: Бодис, материалын инженер
② В групп: Механик инженер, Цахилгаан, электроник инженер, Мэдээлэл, холбоо, сүлжээний инженер, Зам гүүр, барилга, Хөлөг онгоцны инженер, Бусад
*”Бусад” мэргэжлийн чиглэлээр суралцахыг хүссэн тохиолдолд тухайн салбараас шалтгаалан хүлээн авах сургууль олдохгүй байх нь бий

(2) Болзол, тавигдах шаардлага
Их сургуулийн үндсэн оюутан элсүүлэх журамтай ижил ба харин сурлагын дүнгийн тухайд 2. (2). ④ – ын байгалийн ухааныг үзнэ үү.

(3) Шалгаруулалт
① Бичгийн 1-р шалгалт
А групп: Математик, Хими
В групп: Математик, Физик
② Ярилцлагын шалгалт
Бичгийн шалгалтанд тэнцсэн хүмүүсээс ярилцлагын шалгалт авна.
③ Ярилцлагын шалгалтын дүнгээр 1 дүгээр шалгаруулалтанд тэнцэгсэдээс англи, япон хэлний шалгалт авч Японы Боловсрол, шинжлэх ухааны яаманд нэр дэвшүүлнэ.
④ Дэлхийн улс, орон тус бүрээс нэр дэвшигчдийг Японы Боловсрол, шинжлэх ухааны яаманд сонгон шалгаруулж эцсийн шийдвэрийг гаргадаг.

(4) Сургалтын агуулга
① Эхний 1 жил нь Японы Боловсрол, Шинжлэх Ухааны Яамны заасан бэлтгэл сургуульд элсэн орж, техникийн коллежид элсэн суралцахад шаардлагатай япон хэлний болон бусад эрчимжүүлсэн бэлтгэл сургалтанд хамрагдана.
② Бэлтгэл сургалт төгссөн оюутнууд Японы Боловсрол, Шинжлэх Ухааны Яамны заасан техникийн коллежид дэвшин суралцана. Дэвшин суралцах коллежийг Японы Боловсрол, шинжлэх ухааны яам нь холбогдох сургуультай зөвлөлдөн шийддэг. Энэхүү шийдвэртэй холбоотой аливаа гомдол, саналыг хүлээж авахгүй.
③ Техникийн коллеж нь ЕБС-ийн дунд анги төгсөгчдийг элсүүлэн 5 жил сургадаг сургууль бөгөөд Засгийн газрын тэтгэлэгт оюутан нь 3 дугаар курсээс элсэн орж 3 жил (Хөлөг онгоцны инженер бол 3 жил 6 сар) мэргэжлийн мэдлэг эзэмшин төгсөнө. Төгсөхөд диплом, дэд баклавр зэрэг олгоно.

4. Мэргэжлийн сургуулийн оюутан
(1) Элсэлт авах мэргэжлийн чиглэл
Зам гүүр, Архитектур, Цахилгаан инженер, Электроник инженер, Цахилгаан холбоо, Хүнсний тэжээл судлал, Сургуулийн өмнөх насны сурган, Нарийн бичиг, Зочид буудал, Аялал жуулчлал, Хувцас чимэглэл, Дизайн, Гэрэл зураг, Бусад
*”Бусад” мэргэжлийн чиглэлээр суралцахыг хүссэн тохиолдолд тухайн салбараас шалтгаалан хүлээн авах сургууль олдохгүй байх нь бий.

(2) Болзол, тавигдах шаардлага
Их сургуулийн үндсэн оюутан элсүүлэх журамтай ижил ба харин сурлагын дүнгийн тухайд 2. (2). ④ – ын байгалийн ухааныг үзнэ үү.

(3) Шалгаруулалт
① Бичгийн шалгалт
Математик, Англи хэл
② Ярилцлагын шалгалт
Бичгийн шалгалтанд тэнцсэн хүмүүсээс ярилцлагын шалгалт авна.
③ Ярилцлагын шалгалтын дүнгээр 1 дүгээр шалгаруулалтанд тэнцэгсэдээс япон хэлний шалгалт авч Японы Боловсрол, шинжлэх ухааны яаманд нэр дэвшүүлнэ.
④ Дэлхийн улс, орон тус бүрээс нэр дэвшигчдийг Японы Боловсрол, шинжлэх ухааны яаманд сонгон шалгаруулж эцсийн шийдвэрийг гаргадаг.

(4) Сургалтын агуулга
① Эхний 1 жил нь Японы Боловсрол, Шинжлэх Ухааны Яамны заасан бэлтгэл сургуульд элсэн орж, мэргэжлийн сургуульд элсэн суралцахад шаардлагатай япон хэлний болон бусад эрчимжүүлсэн бэлтгэл сургалтанд хамрагдана.
② Бэлтгэл сургалт төгссөн оюутнууд Японы Боловсрол, Шинжлэх Ухааны Яамны заасан мэргэжлийн сургуульд дэвшин суралцана. Дэвшин суралцах мэргэжлийн сургуулийг бэлтгэл сүргалтын дүнг үндэслэн Японы Боловсрол, Шинжлэх Ухааны Яам нь холбогдох мэргэжлийн сургуультай зөвлөлдөн шийддэг. Энэхүү шийдвэртэй холбоотой аливаа гомдол, саналыг хүлээж авахгүй.
③ Бэлтгэл сургалт төгссөн оюутан нь мэргэжлийн сургуулийн дотор ЕБС-ийн ахлах анги төгсөгсдийн элсэн орох боломжтой мэргэжлийн ангид дэвшин 2 жил мэргэжлээрээ мэдлэгт суралцана. Төгсөхөд диплом олгоно.



ЯПОН УЛСААС МОНГОЛ УЛСАД СУУГАА ЭЛЧИН САЙДЫН ЯАМ

Одоогийн байдлаар дөнгөж 2000

За төгсөх ангийнханы блог юм байна. Одооноос удахгүй болох элсэлтийн шалгалтын талаарх мэдээнүүдийг олж тавьж байсан нь дээр болов уу. Одоогийн байдлаах дөнгөж 2000н төгсөгчид бүртгүүлсэн байх юм. Миний бодлоор манайхан нээх яараад хэрэггүй л болов уу аажуу уужуу бодож байж өгөх шалгалтаа тоочиглоорой. Ерөнхий боловсролын сургуулийн шалгалтын бүртгэл эхлээд сар шахам болж байна. Хүүхдүүд бүртгэлд хэрхэн хамрагдаж буй талаар Боловсрол, соёл шинжлэх ухааны яамны харъяа Боловсролын үнэлгээний төвийн мэргэжилтэн Г.Билэгсайхнаас тодрууллаа. -Ерөнхий боловсролын сургуулийг төгсөгчдийн шалгалтын бүртгэл эхлээд багагүй хугацаа өнгөрлөө, хүүхдүүд хэр хамрагдаж байна?

-Энэ жил 40600 орчим хүүхэд 11 дүгээр анги төгсч байгаа. Өмнө нь ерөнхий боловсролын сургууль төгссөн хүмүүс бас шалгалтад ордог энэ тоо 3000 орчим байна. Бүртгэл хоёр сарын 1-нээс эхэлсэн. Дөрөвдүгээр сарын 15-ныг хүртэл бүртгэнэ. Улаанбаатар, 21 аймгийн хүүхдүүд бүгд интернэтээр бүртгүүлж байна. Хуучин 2006, 2007, 2008 онд зарим аймгийн хүүхдүүд интернэтээр бүртгүүлж чаддаггүй байсан тэгвэл энэ жил бүх боломж нь бүрдсэн байгаа. Одоогоор хөдөө орон нутаг, нийслэлээс нийт 2000 гаруйхан хүүхэд бүртгүүлээд байна.

-Хүүхдүүд дөрөвдүгээр сарын 15-ныг хүртэл бүртгүүлж дуусах болов уу?

- Бүтэн сарын зай байна. Дуусах биз дээ. www.eec.mn гэсэн хаягаар бүртгэж байгаа.

-Шалгалтын журамд ямар нэг өөрчлөлт орох уу?

- Шалгалтын журамд өөрчлөлт орохгүй. Боловсрол, соёл шинжлэх ухааны сайдын 2005 оны 422 тоот, 2006 оны 69 тоот, 2008 оны 54 тоот тушаалуудыг мөрдлөг болгож байгаа.

-Бүртгүүлэгч ямар бичиг баримт бүрдүүлэх вэ?

-Иргэний үнэмлэх түүнтэй адилтгах бичиг баримтын мэдээлэл нь зөв байх ёстой. Мөн сүүлийн гурван сарын дотор авхуулсан 3*4 хэмжээтэй цээж зураг нэг хувь байна. Шаардлага хангаагүй зураг оруулсан тохиолдолд шалгалтад оруулахгүй. Мөн бүрэн дунд боловсролын үнэмлэх хэрэгтэй. Бүртгүүлэх хуудсыг үнэн зөв бөглөх ёстой. Тухайн хүүхэд гадаадад бүрэн дунд боловсрол эзэмшсэн бол БСШУЯ болон улсын мэргэжлийн хяналтын албаар бичиг браимтаа баталгаажуулсан байх шаардлагатай. Баталгаажуулсан бичиг баримтаа боловсролын үнэлгээний төвд заавал авчирч бүртгүүлнэ. Нэг шалгалтын хураамж нь 4500 төгрөг, батламж хуудас нь 700 төгрөг байна. Бүртгүүлэхдээ бусдын картын мэдээллийг хулгайсан тохиолдолд шалгалтад орох эрхийг хоёр жилийн хугацаагаар хасна гэж журамд заасан.

-Шалгалт албан ёсоор хэзээ эхлэх вэ?

-Зургадугаар сарын 5-ны өдөр Монгол улсын түүх, орос хэлний шалгалт бий. Харин 6-ны өдөр нь газарзүй, математик, биологи, англи хэл, 7-ны өдөр хими, нийгмийн тухай мэдлэг, монгол хэл физикийн хичээлийн шалгалт тавигдсан байгаа.

-Өнгөрсөн жилийн төгсөгчдийн шалгалтад ямар нэг будлиан гарсан уу?

- Сүртэй их будлиан гараагүй. Энэ жил нарийн зохион байгуулалттай авахаар төлөвлөөд байна. News.mn

Элсэлтийн шалгалтын 2009 оны журам

Элсэлтийн ерөнхий шалгалтыг Боловсролын үнэлгээний төвөөс зохион байгуулдаг болсоор өдгөө гурван жил болж байна. Энэхүү шалгалт нь Монгол улсын их, дээд сургуульд элсэн орохыг хүссэн 11-р анги төгсөгч болон өмнөх төгсөгчдийг хамруулсан байдаг.

Шалгалтын бүртгэлийг нийт хоёр сар 15 хоногийн турш явуулдаг. Өнгөрсөн оны хувьд 45920 хүүхэд бүртгүүлсэн байна.

Энэ жилийн хувьд элсэлтийн шалгалтын бүртгэл орон даяар хоёрдугаар сарын 9-ний өдөр Улаанбаатарын цагаар өглөөний 09.00 цагт эхэлж, дөрөвдүгээр сарын 15-ны 18.00 цагт дуусах ажээ. Бүртгэлийн хугацааг сунгахгүй агаад, дахин нэмэлт бүртгэл хийхгүй гэдгийг сурагчдад хатуу анхааруулж байна. Мөн бүртгэлийг онлайнаар www.eec.mn хаягаар явуулна. Бүртгүүлэхдээ дараах бичиг баримтыг бүрдүүлнэ.

-Иргэний үнэмлэх, түүнтэй адилтгах бичиг баримтын мэдээлэл үнэн зөв байх

-Сүүлийн 3 сарын дотор авахуулсан 3x4 хэмжээтэй 1 хувь өнгөт цээж зураг /Жич: Бүртгүүлэхдээ зургийг зөвхөн нэг удаа оруулах ба зураг оруулаагүй болон шаардлага хангаагүй зураг оруулсан тохиолдолд шалгалтанд оруулахгүй болно. Мөн 2009 онд ЕБС төгсч буй бүртгүүлэгчид 1 хувь өнгөт цээж зургийг тухайн дүүргийн болон хөдөө орон нутгийн ЕШЗМТ-ийн ажилтанд хураалгана/

-Хэрэв иргэний үнэмлэх авах насанд хүрээгүй буюу 2009 оны зургаадугаар сарын 1-ээс хойш 16 насанд хүрэх шалгуулагчид өөрийн оршин сууж буй орон нутгийнхаа засаг дарга эсвэл сурч буй сургуулиасаа захирлын гарын үсэг, тамгаар баталгаажуулсан, сүүлийн 3 сарын дотор авхуулсан өнгөт цээж зурагтай лавлагааг төрсний гэрчилгээний хамт шалгалтанд авчирна.

-Бүрэнд дунд боловсролын үнэмлэх /2009 оноос өмнөх онд ЕБС төгсөгчид/

-Бүртгүүлэх хуудсыг үнэн зөв бөглөнө.

-Интернетээр бүртгүүлэгчид шалгалтын хураамжийг Голомт банк, Худалдаа хөгжлийн банк, Капитрон банк, Зоос банк, Улаанбаатар банк, Монгол Шуудан банк, Капитал банк, Хадгаламжийн банк, Хас банкны мастер болон виза картаар шилжүүлнэ. Мөн Хаан банкны интернэт төлбөр тооцооны систем /Mobile Ьапк/-ийг ашиглан шалгалтын хураамжийг шилжүүлэх боломжтой юм.

-Орон нутгийн бүртгүүлэгчид шалгалтын хураамжийг Голомт банкин дахь Боловсролын Үнэлгээний Төвийн 1102862121 тоот дансанд тушаана.

Анхааруулга: 2009 оноос өмнөх онд ЕБС тегсөгчид бүрэн дунд боловсролын үнэмлэхгүй бол бүртгэхгүй.

-Гадаадад бүрэн дунд боловсрол эзэмшсэн иргэн Ерөнхий шалгалтад бүртгүүлэх бол БСШУЯ болон УМХА, түүний эрх олгосон байгууллагаас тухайн бичиг баримтыг баталгаажуулсан байна. Баталгаажилт хийгдсэн бичиг баримтыг БҮТ-д заавал бүртгүүлнэ.

-Гадаад иргэн Ерөнхий шалгалтад бүртгүүлэх бол заасан бичиг баримтыг БҮТ-өөр баталгаажуулахаас гадна Монгол Улсын регистрийн дугаартай болсон байх шаардлагатай.

-Шалгуулагч сонгосон хичээлүүдээ сайтар нягтлан зөвхөн нэг удаа бүртгүүлнэ.

-Ерөнхий шалгалтын /ЕШ/ хураамж нэг шалгалт 4500 төгрөг, батламж хуудас 700 төгрөг байна. Шалгуулагч хэдэн ч шалгалт өгсөн нэг батламжтай байна,

-ЕШ-ын бүртгэлийн хугацаанд бүртгэлээ цуцлах тохиолдолд шалгалтын төлбөрийн 80 хувийг эргүүлэн олгох ба бүртгэл дууссаны дараа болон ямар нэгэн шалтгаанаар шалгалтанд ороогүй тохиолдолд шалгалтын хураамжийг эргүүлэн олгохгүй бөгөөд бусдад шилжүүлэн тооцохгүй. Мөн шалгалтанд бүртгүүлсний дараа 10 хичээлийн шалгалтыг нэмэх, хасах, солих, өөрчлөх боломжгүй болно.

-2009 онд ЕБС төгсч буй шалгуулагчид төгсч буй сургуулийнхаа харъяалагдах шалгалтын төвд шалгалт өгнө.

-2009 оноос өмнөх онд ЕБС төгссөн шалгуулагчид шалгалт өгөх газраа өөрөө сонгож бүртгүүлнэ.

-Бүртгүүлэхдээ бусдын картын мэдээллийг хулгайлан луйврын гүйлгээ хийсэн тохиолдолд тухайн бүртгүүлэгчийн шалгалтанд орох эрхийг 2 жил хүртэлх хугацаагаар хасна.

Ерөнхий шалгалтын хугацаа, зохион байгуулалт
Шалгалтанд өөрийн оронд хүн оруулсан, бичиг баримтыг хуурамчаар үйлдэн хууран мэхлэхийг оролдсон тохиолдолд тухайн шалгуулагчийн бүртгүүлсэн нийт шалгалтыг хүчингүй болгож 2 жил хүртэл ЕШ-д орох эрхийг хасна.

2009 оны ЕШ доорх хуваарийн дагуу орон даяар УБ-ын цагаар нэгэн зэрэг явагдана.

6-р сарын 05-ны өдөр:
14.00- 15.20 цагт: Монгол улсын түүх
16.30- 17.50 цагт: Оросхэл

6-р сарын 06-ны өдөр:
8.30- 9.50 цагт: Газарзүй
11.00- 12.20 цагт: Математик
14.00-15.20 цагт: Биологи
16.30- 17.50 цагт: Англи хэл

6- р сарын 07-ны өдөр
08.30-09.50 цагт: Хими
11.00- 12.20 цагт: Нийгмийн тухай мэдлэг
14.00-15.20 цагт: Монгол хэл
16.30-17.50 цагт: Физик

Шалгалтын анги, танхимд rap утас, тооны машин, таблиц, томьёоны хураангуй, ном, дэвтэр, ноорог цаас, гарын авлага, цаасан болон электрон толь бичиг, компьютер МРЗ, МР4, дуу хураагуур гэх мэт бусдад саад болох зүйл болон хууран мэхлэх ямарваа нэгэн зүйлийг авч орохыг хориглоно.

Хариултын хуудсыг санамжийн дагуу хар эсвэл цэнхэр өнгийн үзгэн болон тосон балаар тод засваргүй бөглөнө гэх мэт санамжууд байгаа ажээ.

Шалгалтын дүн мэдээ
-Хариултын хуудсыг БҮТ дээр төвлөрүүлэн, засагч машинаар засаж дүн оноог гаргана. -----Шалгалтын даалгаврын зөв хариултыг шалгалт явагдаж дууссанаас хойш 8 хоногийн дараа www.eec.mn веб сайт болон өдөр тутмын сонинд нийтэлнэ.

Шалгалтын дүн оноо гаргах, батламж хуудас тараах хугацаа:
-2009 оны зургадугаар сарын 08-24-нд ЕШ-ын оноог гаргаж, нийт шалгуулагчдын дүн, оноог зургадугаар сарын 25-ны өдрийн 09.00 цагт www.eec.mn веб сайтад байрлуулна.

-2009 оны зургадугаар сарын 25-30-нд дүн, онооны жагсаалт гаргаж, батламж хуудас тараана.

-Шалгуулагч шалгалтын дүн, оноог өөрийн бүртгэлийн дугаар болон регистрийн дугаар,

нууц кодоо ашиглан www.eec.mn веб сайтаас танилцаж болно.

-2009 онд ЕБС-ийн 11 ангийг төгссөн шалгуулагчид ЕШ-ын дүнгийн батламжийг сурч буй сургуулийн захиргаанаас томилогдсон хүнээс хүлээн авна.

-2009 оноос өмнө бүрэн дунд боловсролын үнэмлэх авсан орон нутгийн шалгуулагчид аймгийнхаа БСГ-аас, Харин Улаанбаатар хотын шалгуулагчид ЕШ-ын зөвлөгөө мэдээллийн төв Сан дээд сургуулиас батламж хуудсаа авна.

-Шалгуулагчдын мэдээллийг электрон сан бүрдүүлэн архивлана.

-ЕШ-ын батламж хуудас нь 2 жилийн хугацаанд хүчин төгөлдөр байна.

Та бүхэн энэ талаар 7011 9498, 1973 утсаар холбогдон лавлаж болохоос гадна www.eec.mn вэб сайтаас тодорхой мэдээллийг хүлээн аваарай.

ГАДААД ХЭЛИЙГ ТӨГС СУРАХУЙН НУУЦ

Өнөө цагт хэлтэй бол хөлтэй юм чинь бүгдээрээ гадаад хэлийг шимтэн үзэцгээе.
ХОЁР НАСТАЙ ХVVХЭД, ХОРИН НАСТАЙ ЗАЛУУ
Манай олонхи хvмvvс “Хvvхэд бага байхдаа хэл сурах авъяастай байдаг. Харин том болох тусмаа тэр авъяас нь алга болдог” гэсэн иш vндэсгvй явган яриагаар бие биеийнхээ сурах идэвхийг бууруулдаг.
Хоёр настай хvvхэдтэй харьцуулахад хорин настай залуугийн толгойд элдэв тvмэн бодол эргэлдэж байдаг учраас оюун ухаанаа тєвлєрvvлж чаддаггvй. “Гэдэс єлсєж байх чинь, энэ хичээл хурдан дуусаасай, монголд ч гадаад хэл сурахгvй юм шиг байнаа, болж л єгвєл нутагт нь оччихвол хурдан сурна байх даа.. “ гэх мэтийн тvмэн бодлоосоо оюун ухаанаа чєлєєлж билэг оюунаа гадаад хэл сурахад тєвлєрvvлж чадвал ХОРИН НАСТАЙ ЗАЛУУ ТА хоёр гурван настай хvvхдээс илт давуу сурах чадвартай байдаг.
Та элдэв тvмэн бодлоо таягдан хаяж хамаг анхаарлаа гадаад хэл сурах vйлсдээ зориулж чадвал амжилт хажуу дэргэд чинь байж байдаг гэдгийг ямагт санаж явагтун.
Тvмэн бодлоос салж ангижрахын тулд сэтгэлээ тогтоох хэрэгтэй. Элдэв хов жив дvvрэн шар сонин унших, аллага хvчирхийлэл дvvрэн кино vзэх, эсвэл орцонд найз нєхєдтэйгєє дэмий чалчиж цагийг барж байдаг нь чамд ямар ч ашиг єгєхгvй, харин ч есєн шидийн бодолд автуулахын vндэс болно. Тvvний оронд гэр орондоо, єєртєє хэрэгтэй зvйлийг хийж илvv гарсан чєлєєт цагаа гадаад хэл, бусад хичээл номоо vзэхэд зориулах юм бол амжилттай суралцаад зогсохгvй хэдэн жилийн дараа хvмvvжилтэй, vзэл бодол зєв тєлєвшсєн иргэн болох тул цаашдын амьдралд тань маш ашиг тустай.
Тийм болохоор та эргэлзэхийн хэрэггvй яг єнєєдрєєс эхлэн чєлєєт цагаа ашиглаад гадаад хэл сурах их аянд зориг шулуудан орох хэрэгтэй.
НЭГ VVДИЙГ НЭЭВЭЛ VVД VVД НЭЭГДЭНЭ.
Англи, орос, хятад, япон солонгос, герман зэрэг аливаа нэгэн гадаад хэлийг нэвтэрхий сайн сурсан байхын тулд тухайн хэлээр чєлєєтэй ярьж бичиж ном сонин сэтгvvл уншиж, кино телевиз болон радиогийн нэвтрvvлэг vзээд чєлєєтэй ойлгох зэрэг чадваруудыг эн тэнцvv эзэмшсэн байх хэрэгтэй. Хамгийн гол нь тухайн хэлээрээ сэтгэх чадвар бол хамгийн тєгс сайн сурсаны илрэл болдог.
Бурхан багшийн сургаалд “Нэг vvдийг нээвэл vvд vvд нээгдэнэ” хэмээсэн байдаг нь аливаа эрдмийг сурахдаа нэг чигийг барьж сурваас тєгс амжилтанд хvрнэ гэсэн утгатай юм. Vvнийг гадаад хэл сурахтай холбон тайлбарлавал илvv дєхєм байх болов уу? Тухайн гадаад хэлээр дурын ном сонин уншиж, кино болон телевизийн нэвтрvvлэг vзээд ойлгодог, монголоос тухайн хэл рvv, тухайн хэлнээс монгол хэл рvv ямар ч сэдвээр чєлєєтэй орчуулж, чєлєєтэй сэтгэж ярьж чаддаг хvнийг л сая тэр хэлэнд тєгс боловсорсон хvн гэж хэлнэ. Эдгээр олон чадваруудыг тэнцvvхэн эзэмшдэг хэрэг гээд энэ олон чиглэл рvv зэрэг зэрэг дайрах юм бол амжилтанд хvрэхэд бэрхтэй.
Чанга унших vед харааныт тогтоолт, сонсгол дээшлэх, хэл эвлэх зэрэг олон чадварууд нэгэн зэрэг сайжрахаас гадна хамгийн гол нь тєрєлх хэлний сэтгэлгээний саадыг гэтлэн харь хэлний сэтгэлгээнд нэвтрэхэд маш чухал нєлєєтэй.
Энэ маягаар явсаар хэдэн жилийн дараа ямар ч сэдвээр тєвєггvй уншиж ойлгон бичих чадвартай болсон байх бєгєєд сонсгол, яриа, нааш цааш хєрвvvлэх зэрэг чадвар ч дагалдан тєгс боловсрох нь мэдээж хэрэг юм.
Манай хvмvvс тухайн гадаад хэлээр ярьдаг болохыг ихэд хvсэмжлэн мєрєєддєг. Гэтэл ярианы хэл гэдэг нь зєв сайн хичээллэвэл сургалтын доод шатанд бvрэлдэх чадвар юм. Цагаан цаасан дээр хараар бичсэн бичвэрийг тvгдрэхгvй сайхан уншчихаж чадахгvй байгаа хvн юу ч харалгvй толгойгоороо сэтгээд гадаадын хvнтэй хурдан тvргэн ярина гэж байхгvй шvv дээ. Гадаад хэлийг амжилттай сайн суралцъя гэсэн чин хvсэлтэй залуустаа хандаж хэлэхэд эхлээд тухайн гадаад хэлний зєв сайхан дуудлагыг сайн эзэмш. Дараа нь хєнгєн хялбар бичвэрийг хурдан тvгдрэлгvй яруу сайхан уншиж сур. Ийм чадварыг эзэмшсэн хvн яриа сурахад санаад зовоод байхын хэрэггvй гэдгийг та сурчихсан хойноо аяндаа мэдрэх болно.
Цэвэр сайхан бичдэг болохын тулд олон дахин хуулж бичих, зєв цэвэр сайхан уншиж чаддаг болох гэсэн энэ хоёр чадварыг сайтар сурч эзэмшихийн тулд єдєр болгон шаргуу хичээллээд бай. Харин хуулж байх явцдаа шинэ vгийнхээ орчуулгыг байн байн эргэн харж байгаарай. Ийм маягаар гурван сарын турш тасралтгvй хийгээд байвал таны урьд ємнє эргэлзэж байсан олон олон асуултын хариулт аяндаа тайлагдах болноо.
Амжилттай сурахын тулд єєртєє найдах нь хамгийн зєв юм. Хvн єєртєє байгаа асар их боломжийг олж харалгvй аливаа асуудлыг шийдэх арга замыг vргэлж гаднаас эрж хайдаг. Та “Дотоод би” –гээ олж харах хэрэгтэй. Та яг єнєєдрєєс эхлээд гадаад хэлний хичээлдээ 2-3 цаг л гаргачих. Би хоцорсон байлгvй дээ гэсэн єєдгvй бодлоор битгий єєрийгєє чєдєрлєєрэй. Хvний толгойд эргэлдэж байгаа тvмэн бодол билиг оюуны хvчийг сарниаж байдгаас гадна эдгээр дэмий бодлууд хvнийг агдлан хvлж байдаг гэдгийг санагтун.
Та элдэв дэмий бодлоо таягдан хаяж ядаж нэг сар, ядаж долоо хоног хийгээд л vз. “Эзэн хичээвэл заяа хичээнэ” гэсэн ардын сайхан зvйр vгийг хичнээн vнэн болохыг та мэдрэх болно.
ЯМАР ХVН ГАДААД ХЭЛИЙГ ТЄГС СУРАХ БОЛОМЖТОЙ ВЭ.
Анхан шатны хичээлийг бага гэж басах, дунд шатны хvнд сэдэв рvv санаархан ороод зориг мохох явдал бол эхлэн vзэгчдийн амжилтанд хvрдэггvйн нийтлэг шалтгаан мєн. Тэгэхээр анхан шатны хичээлийн агуулгыг сайтар эзэмшин, зєв сайхан уншиж сурахад тэвчээртэйгээр хичээх хэрэгтэй. Энгийн хялбар байна гэж битгий гологтун. Та бvхний “гадаадад очиж сурвал, гадаад багштай байсан цагт сая сайн ярьдаг болох байлгvй” гэж мєрєєдєєд байдаг ярианы хэлний чадвар чинь чухам л анхан шатанд бvрэлддэг юм шvv дээ. Тийм болохоор анхан шатны хичээлийн бичвэрийг бага, амархан гэж басалгvй дахин дахин чанга дуугаар дуудан уншаад бай. Цэвэр сайхан хуулан бичээд бай. Анхан шатны хичээлvvдийг гартаа оруулсан бол дунд шатны хичээл рvv зугуухан орж болно. Шинэ vгээ тольд, утгыг сайтар орчуулан ойлгож ав. Тэгээд л анхан шатанд vзэж байсан аргаараа олон дахин хуулж уншаад бай. Энэ vед хуулалт уншилтын тоогоо бага зэргээр бууруулж болно.
Аливаа гадаад хэлийг vзэж байхад дунд шатанд хоёр хэлний сэтгэлгээний зєрєє ихсэж ирнэ. Тухайлбал манай монгол хэлэнд “Эмнэлэгт хэвтэх”, “Бєгтєр хvн” гэж ярьдаг байхад хятад хэлээр “эмнэлэгт амьдрах” “тэмээн нуруутай хvн”, япон хэлээр “эмнэлэгт амьдрах”, “мууран нуруут” гэх мэт. Хамгийн гол нь та энэ бvхнийг тєвєгшєєн бодолгvйгээр олон дахин уншиж бичээд байх хэрэгтэй. Тэгвэл тодорхой хугацааны дараа хоёр хэлний энэ мэт сэтгэлгээний зєрєєг гэтлэн давж нэг л мэдэхэд эх сайхан монгол хэл шигээ ойлгож тэр тvвшинд ярьж бичиж орчуулдаг болсон байх болно.
Та єдєрт хоёр цаг л гадаад хэлээр хичээллэнэ гэж тогтсон бол тэр хугацаагаа ягштал баримтлах хэрэгтэй. Зарим сэтгэл хєєрсєн vедээ 4-5 цаг толгой єєд татахгvй хичээллээд дургvйгээ хvрэхээр хоёр гурван єдєр ор тас хаяж давхиад байвал хvссэн vр дvнгээ єгєхгvй сэтгэл гонсгор хоцрох болно шvv.
ГАДААД ХЭЛНИЙ МЭДЛЭГ ДЭЭШЛЭХ VЕ ШАТУУД
“Их ёсны тухай дуулсан дээд тєрєлтєн дуугаа хураадаг. Дунд тєрєлтєнд тийм ч юм шиг, vгvй ч юм шиг санагддаг. Харин доод тєрєлтєн шоолж инээдэг” хэмээх мэргэн сургаал бий. Энэ сургаалд vл итгэж биеийн амрыг харах дуртай нэг нь хуучин байрандаа л хэвээрээ vлдэнэ.
Амьдралд єргєн хэрэглэгдэж мэдэх сэдвvvдийг сонгон аваад 15-30 минут орчим чанга уншаад байхаа мартавзай. Нvдээрээ хараад ойлгохгvй байгаа зvйлийг чихээрээ сонсоод ойлгоно гэж байхгvй шvv дээ. Харин ямар ч сэдвийн зvйлийг уншаад чєлєєтэй ойлгодог болсон цагт радио телевиз vзээд ойлгодог болно гэдэг ердєє л хагас сарын ажил. Яагаад гэвэл та чанга дуугаар уншиж байх зуур сонсгол чинь нээгдэж байдаг юм.
Томоохон роман уншдаг болсон хойноо тухайн хэл дээр гардаг хамгийн олон уншигчтай сэтгvvлийг дагнан унших нь єгєєжтэй. Сэтгvvлийг єдєр болгон тогтмол уншаад байвал 14 хоногоос нэг сарын хугацаанд нэвтэрхий сайн уншдаг болно. Дараа нь нэр нєлєє бvхий сонинг барьж авч унш. Мєн л дээрхитэй ижил хугацааны дараа ямар ч сэдвээр сайн ойлгодог болно. Ном, сонин, сэтгvvл чєлєєтэй ойлгодог болсны дараа олон ангит кино vзэж эхэл. Доогуураа vсгэн тайлбартай кино байвал бvр ч сайн. Эхлээд vзэхдээ зєвхєн vсгийг харж ойлгохыг хичээ. Энэ маягаар тогтмол vзээд байвал зугуухандаа vсэггvй олон ангит киног ч тєвєггvй ойлгодог болно.
Киног чєлєєтэй ойлгодог болсон цагт телевизийн янз бvрийн сэдэвт нэвтрvvлгvvдийг vзэж эхэл. Ийм тvвшинд хvрсэн хvн монгол хэлнээс тухайн гадаад хэл рvv орчуулан бичих чадвартаа тvлхvv анхаарах хэрэгтэй. Хэрвээ vнэхээр уйгагvй хичээнгvй хvн бол ийм маягаар хичээллэхэд 1,5-2 жилийн хугацаанд хvссэн vр дvндээ хvрч чадна.
Хvмvvс сурч судалж эхлээгvй мєртлєє англи хэлний vйл vг нь цагийн хорин зургаан хувиралтай байдаг гэсэн гэж ам дамжин хэлэлцэж тvvнээс бэрхшээж байдаг. Хятад япон хэлний цагаан толгойн vсэг нь 5000 байдаг гэнэ лээ. Тийм хэлийг яаж сурдаг байнаа гэж ганц єдєр ч сурч эхлээгvй байж бас л бие биеийнхээ зvрхийг vхvvлж байх нь бий. Чухам юу байдгийг нь цаг заваа гарган vзээгvй байж ийнхvv єєртєє хий хоосон бэрхшээл vvсгэх нь дэмий хэрэг л дээ. Хvний санаанаасаа зохион бий болгосон энэ мэт саад тотгор л гадаад хэлний сургалтанд тохиолдож байдаг хувь хvнээс хамааралтай хамгийн том бэрхшээл юм.
Энэхvv наян хувьтай тэнцэхvйц том бэрхшээлийг санаанаасаа зайлуулж чадвал vлдэх бодит бэрхшээл дєнгєж хорин хувь л байх болов уу. Тийм болохоор толгойдоо эргэлдэж байгаа элдэв эргэлзээ тээнэглзлэлийг єєрєєсєє зайлуулж яг єнєєдрєєс эхлэн гадаад хэлний хичээлээ зориглон барьж ав.
Ямар ч сэдвээр чєлєєтэй уншдаг болохын тулд єдєр болгон уйгагvй хичээн оролдоод бай. Тухайн єдрийн бичвэр дээр гарсан дvрмvvдийн утга, хэрэглээний онцлогуудыг ойлгож аваад л уншаад бай. Монгол хэлний дvрэм шигээ чєлєєтэй сайн хэрэглэдэг болъё гэж битгий хэт яар.
ГАДААД ХЭЛИЙГ СУРЧ БАЙГАА ХVН ЦАЙЗЫГ ЭЗЭЛЖ БАЙГАА ЦЭРГИЙН ЖАНЖИНТАЙ АДИЛ
Аливаа гадаад хэлийг сурахад тєрєлх хэлний сэтгэлгээний нєлєєлєл гол саад болж байдаг. Тийм болохоор гадаад хэлний vгсийг цэргvvд гэж vзэх юм бол дvрмийг стратеги тактикаа болгон тєрєлх хэлний сэтгэлгээний хана хэрмийг эвдэж цайзыг бvхэлд нь эзлэх хэрэгтэй. Ингэж уураг тархиндаа тєрєлх хэлнээс гадна харь хэлний сэтгэлгээний тогтолцоог бvрэлдvvлж чадвал тэр хvнийг сая тухайн гадаад хэлэнд нэвтэрхий сайн боллоо. Цайзыг бvрэн эзэлж чадлаа гэж хэлж болох юм.
Тvvнээс гадна хэл сурч байгаа хvнийг ачаа хvргэхээр явж байгаа жолооч, уулын оройд мацаж байгаа хvнтэй зvйрлэдэг. Ачааг єєр газар хvргэхээр яваа жолоочийн тухайд зам сайн байх нь хамгаас чухал шvv дээ. Тvvнтэй адилхан хэл сурч байгаа хvний зєв цэвэр сайхан дуудлагыг жолоочийн замтай зvйрлэж болно. Зам буюу дуудлага нь маш сайн байвал гадаадын хvнтэй тєвєггvй нэвтрэлцэж чадна гэсэн vг.
Тухайн єдєр vзсэн дvрэм бvхий бичвэрvvдийг олон дахин хуулж бичиж унших явдал чухал. Гэтэл зарим хvмvvс таны хэлснээр олон дахин хуулж бичээд ямар ч vр дvн алга хэмээн яарч адган зэмлэх нь ч бий. Тийм хvмvvст “єнєєдєр тарьсан байцааны vрээс маргааш нь ургац авдаг билvv” гэж асуудаг. Vрээ суулгаад тогтмол усалж арчилсны vр дvнд байцаа авдаг шvv дээ. Тэрэнтэй адил гадаад хэлийг сурч тvvний vр шимийг амсана гэдэг бол яг л мод, зvлэг тарьж ургуулахтай адил зvйл юм. Гадаад хэлийг тєгс сайн сурсны vр дvнд хvртэх vр жимс нь тухайн галаад хэлээр маш єргєн мэдээлэл олж авдаг болох, єндєр цалин хєлстэй нэр хvндтэй ажилд орох, хувийн зохион байгуулалт сахилга бат сайтай болон хvмvvжих, тархи оюун задарч ухаалаг болох гээд ашиг тус нь маш их байх болно.
Багшийг хvндлэн дээдэлж байж эрдмийн шимийг хvртэх учиртай. Ингэхийн тулд аливаа хvн хичээл зааж байгаа ямар ч багшийг сайн муу гэж ялгахгvй адилхан хvндэлвэл зохино. Хvн л юм болсон хойно зарим нэгэнд нь алдаа дутагдал байж болно. Гэхдээ “багшийн гэмийг бvv ойшоо” гэсэн ардын мэргэн vг бий. Тvvнээс гадна эргэн тойронд чинь сайн багш нар олон байгаа. Єєрєєр хэлбэл хэл сурч байгаа хvний хувьд орчин тойрны олон юмс vзэгдэл багш болж байдаг.
“Хоёр хvн хамт явахад нэг нь миний багш”, “Сайн нь ч миний багш, муу нь ч миний багш” хэмээн Кvнз айлджээ. Энэ бол хамт олон найз нєхдийн чинь дунд сайн муу олон хvн байгаа. Чи тэр болгоныг зєв зvйтэй тусгаж авч чадвал сайн хvн болж єсєж дэвжихэд тустай шvv гэдгийг хэлсэн санаа юм.
Мєн нэгэн домогт єгvvлснээр, Нэг залуу єєрт тохиолдсон чухал хэргээ Хомьсим Бодисатвад даатгаж мєргєхєєр сvмд очжээ. Гэтэл ємнє талд нь нэг хvн бурхны хєрєгт мєргєж байхыг сайтар лавлан харвал Хомьсом Бодисатва єєрийнхєє хєрєгт мєргєєд байж байна гэнэ. Нєгєє залуу арай ч vгvй байлгvй дээ гэж санаад “Та хэн бэ” гэж асуувал “Би Хомьсом Бодисатва байнаа “ гэжээ. “Та яагаад єєрєє єєрийнхєє хєрєгт мєргєєд байгаа юм бэ” гэж асуусанд “Надад чухал хэрэг гарсан тул тvvнийг бvтээхийн тулд єєртєє мєргєж байгаа юмаа” гэж хариулжээ. Хомьсом Бодисатва ийнхvv єєрєє vлгэрлэн vзvvлсэн нь мєнєєх залууд аливаа асуудлыг шийдэх арга замыг хайхдаа гаднаас эрэх биш єєрийн хvч боломжиндоо тулгуурлаж байхын чухлыг ойлгуулсан ажээ.
Дээр дурдсан зvйлvvд тойруулан нуршаад байгаагийн цаад санаа нь Хvн аливаа эрдэм, тэр дундаа гадаад хэлийг сурахад єєрийгєє дайчилж чадвал хvссэн амжилтандаа хvрэхэд тєдийлєн бэрх биш гэдгийг хэлэх гэсэн билээ.

Oxford dictionary

Заа нэгэн дажгүй толь бичиг байнаа. Энэ нь нөгөө Oxford dictionary гээд майр том толь байдаг даа тэр л бололтойдог. 65мянгаад үгтэй юм байна. Заа тэгээд Oxford dictionary нь мэдээж англи үгээ англиар тайлбарласан байдаг шүү дээ. Энэ толь нь үгээ амар хялбар үгээр тайлбарласнаараа хэрэглэхэд хялбар. Дандаа Англи-Монгол толь гэж байхаар хааяа бас англиар нь үгийг харж байвал үгийн сан улам л баялаг болно байх. Жинхэнэ Oxford dictionary нь 250-аад мянган үгтэй байдаг байхаа, энэ электрон нь гэх юмуу даа энэнд ойр зуурын бүх үгнүүд байгаа. Нэг их том биш 7 мегабайт орчим, том биш учир татаж аваад компьютер дээрээ суулгачих, суулгаад байх ч юм байхгүй дээ winrar-аар задлаад л болоо. Хэрэглээд нэг үзээрэй, Толь4 шиг дарсан үгийг нь хэлж өгдөг бололтой байсан шүү.
Oxford dictionary-ийг gogo-ийн share-ээс татаж авахыг хүсвэл үүн дээр дар
Oxford dictionary-ийг zshare-ээс татаж авахыг хүсвэл үүн дээр дар

Ерөнхий шалгалтын жишиг даалгаврууд

Хаврын шалгалтандаа эртхэнээс бэлдэцгээе !!! Сайхан дуусгачихаад л ингээд хэвтэж байя л даа. 

Матемакийн жишиг даалгавар
2006он татах
2007он татах
2008он татах

Физикийн жишиг даалгавар2006он татах2007он
татах
2008он татах

Англи хэлний жишиг даалгавар

2006он татах2007он татах
2008он татах

Гол гурван хичээлийн жишиг даалгавруудыг орууллаа. Бусад хичээлийнх хэрэгтэй бол бичиж үлдээгээрэй.

Ерөнхийдөө нэг иймэрхүү зүгийн юм ирэх л юм байлгүй дээ. Юу ч гэсэн нэг хийгээд үзээрэй.

Их дээд сургуулиудын хаяг

Ангийн сурагч Нямгэрэлд их дээд сургуулиудын вэб хаяг хэрэг болсон тул энэ бичлэгийг нэмж байна. Ер ньбүгдээрээ их дээд сургуульд орох нь тодорхойгоос хойш эрхтэн судалж байсан нь дээр шүү. Хавар энэ хэдэн сайтуудынх нь ачаалал ихсээд орж болохоо больчихоод байдаг юм.

Дандаа их дээд сургуулиудын хаяг, утас, вэб хаягийг орууллаа, коллежийнх вэб сайт хэрэгтэй бол хэлээрэй.

   

Шинжлэх Ухаан Технологийн Их Сургууль- www.must.edu.mn

“MIU” Олон Улсын Дээд Сургууль- http://www.miuglobal.org/

МОНГОЛ-ОРОСЫН ХАМТАРСАН ЭДИЙН ЗАСГИЙН “САН” ДЭЭД CУРГУУЛЬ - http://www.san.mn

Монгол Фермер Дээд Сургууль  - http://www.mongolfarmer.mn

Их Монгол дээд сургууль - http://www.greatmongol.edu.mn

Боловсрол Дээд Сургууль - http://www.bolovsrol.edu.mn

Монгол-Шведийн хамтарсан “Сод Хийморь” Дээд Сургууль - http://www.windhorse.mn

Ургамал Газар Тариалан Сургалт Эрдэм Шинжилгээний ХЇрээлэн - http://www.aud.mn

Yндэсний Биеийн Тамирын Дээд Сургууль - http://www.ubtds.mn

“Мандах Бvртгэл” Дээд Сургууль - http://www.mandakh.mn

С.Зоригийн нэрэмжит Санко Дээд сургууль - http://www.sunco.edu.mn

Дархан Дээд Сургууль - http://www.darkhandeed.mn

МYЭ-vvдийн холбооны дэргэдэх Хєдєлмєрийн Дээд Сургууль - http://www.mli.edu.mn

Хvрээ Мэдээлэл Холбооны, Технологийн Дээд Сургууль - http://www.hureeict.edu.mn

Капитал Дээд Сургууль - http://www.capitalcollege.mn

Эдийн Засаг Бизнесийн Дээд Сургууль - http://www.monube.mn

Соёл Урлагийн Их Сургууль - http://www.muca.mn

Монгол Дээд Сургууль - http://www.monins.mn

Хvмvvнлэгийн Ухааны Их Сургууль - http://www.humanities.mn

Тємєр Замын Дээд Сургууль - http://www.mrwi.mn

Хєдєє Аж Ахуйн Их Сургууль - http://www.msua.edu.mn

Шинэ Иргэншил Дээд Сургууль - http://www.nomadic.mn

Санхvv Эдийн засгийн Дээд Сургууль - http://www.ife.edu.mn

Нийгмийн Ухааны Дээд Сургууль  - http://www.nuds.mn

Шихихутаг Хууль Зvйн ДС - http://www.shihihutug.mn 

Отгонтэнгэр Их Сургууль - http://www.otgontenger.edu.mn

Сэрvvлэг Дээд Сургууль - http://www.seruuleg.edu.mn

Бизнесийн Дээд Сургууль - http://www.businessinstitute.mn

Монголжингоо ДС - http://www.mongoljingoo.mn     

Их дээд сургулиудын хаяг, утасны дугаарыг эндээстатаж үзнэ үү.